IELTS Writing Task 2: Lạm phát và Thu nhập – Bài mẫu Band 5-9 & Phân tích chi tiết

Chủ đề về tác động của lạm phát đến thu nhập khả dụng là một trong những đề tài kinh tế-xã hội quan trọng thường xuyên xuất hiện trong IELTS Writing Task 2. Đây là chủ đề thiết thực, gần gũi với đời sống hàng ngày của mọi người, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động như hiện nay. Theo thống kê từ các trung tâm thi IELTS uy tín, các câu hỏi liên quan đến kinh tế cá nhân, lạm phát và chi tiêu hộ gia đình xuất hiện với tần suất khoảng 3-4 lần mỗi năm.

Trong bài viết này, bạn sẽ được trang bị:

• Ba bài mẫu hoàn chỉnh ở các mức Band 5-6, Band 6.5-7 và Band 8-9 với phân tích chi tiết
• Bảng chấm điểm cụ thể theo 4 tiêu chí của IELTS với nhận xét từng điểm mạnh/yếu
• 15+ từ vựng và collocations quan trọng về chủ đề kinh tế và tài chính cá nhân
• 6 cấu trúc câu “ăn điểm” kèm ví dụ thực tế và cách áp dụng
• Phân tích lỗi sai thường gặp của học viên Việt Nam và cách khắc phục

Một số đề thi thực tế đã xuất hiện gần đây:

• “Some people believe that the government should provide financial support to families affected by inflation. Others think individuals should be responsible for managing their own finances. Discuss both views and give your opinion.” (Tháng 3/2023 – IDP Việt Nam)
• “Rising prices affect people’s ability to save money. What are the causes and solutions to this problem?” (Tháng 9/2023 – British Council)

Đề Writing Part 2 thực hành

In many countries, the cost of living is increasing while wages remain relatively stable. What problems does this create for individuals and families? What measures can be taken to address these issues?

Dịch đề: Ở nhiều quốc gia, chi phí sinh hoạt đang tăng lên trong khi tiền lương vẫn tương đối ổn định. Điều này tạo ra những vấn đề gì cho các cá nhân và gia đình? Những biện pháp nào có thể được thực hiện để giải quyết những vấn đề này?

Phân tích đề bài:

Dạng câu hỏi: Đây là dạng Problem-Solution Essay (Vấn đề – Giải pháp), một trong những dạng phổ biến nhất trong IELTS Writing Task 2. Đề bài yêu cầu bạn:

1. Xác định và phân tích các vấn đề mà lạm phát gây ra cho cá nhân và gia đình
2. Đề xuất các biện pháp khả thi để giải quyết những vấn đề đó

Giải thích thuật ngữ quan trọng:

• Cost of living (chi phí sinh hoạt): Tổng số tiền cần thiết để duy trì một mức sống nhất định, bao gồm nhà ở, thực phẩm, thuế và chi phí y tế
• Wages remain relatively stable (tiền lương tương đối ổn định): Mức lương không tăng hoặc tăng chậm hơn so với tốc độ tăng giá
• Disposable income (thu nhập khả dụng – từ khóa chính): Số tiền còn lại sau khi trừ đi thuế và các chi phí thiết yếu, dùng cho chi tiêu tùy ý và tiết kiệm

Những lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:

• Chỉ tập trung vào một khía cạnh (ví dụ: chỉ nói về vấn đề tài chính mà bỏ qua tác động xã hội/tâm lý)
• Đưa ra giải pháp quá chung chung, không cụ thể (ví dụ: “chính phủ nên làm gì đó”)
• Thiếu sự liên kết logic giữa vấn đề và giải pháp
• Lạm dụng từ “I think” thay vì sử dụng các cấu trúc học thuật

Cách tiếp cận chiến lược:

1. Lập dàn ý rõ ràng:

   • Introduction: Paraphrase đề bài + Thesis statement
   • Body 1: 2-3 vấn đề chính (kinh tế, xã hội, tâm lý)
   • Body 2: 2-3 giải pháp tương ứng (cấp cá nhân, doanh nghiệp, chính phủ)
   • Conclusion: Tóm tắt và khẳng định quan điểm

2. Cân đối nội dung: Dành thời gian và số từ tương đương cho cả hai phần (vấn đề và giải pháp)

3. Sử dụng ví dụ cụ thể: Đưa ra số liệu, tình huống thực tế để minh họa (có thể tham khảo bối cảnh Việt Nam)

4. Kết nối logic: Đảm bảo mỗi giải pháp đề xuất đều hướng đến giải quyết một vấn đề cụ thể đã nêu

Bài mẫu Band 8-9

Giới thiệu: Bài viết Band 8-9 phải thể hiện sự xuất sắc ở tất cả các tiêu chí: trả lời đầy đủ câu hỏi với quan điểm rõ ràng, tổ chức mạch lạc với liên kết tự nhiên, sử dụng từ vựng đa dạng và chính xác, cùng với cấu trúc ngữ pháp phức tạp nhưng không có lỗi đáng kể. Bài viết dưới đây minh họa cách một thí sinh xuất sắc xử lý đề bài này.

---

The widening gap between escalating living costs and stagnant wages has become a pressing concern in numerous nations worldwide. This phenomenon creates substantial challenges for households and individuals, necessitating coordinated efforts from multiple stakeholders to mitigate its adverse effects.

The primary consequence of this economic disparity is the erosion of disposable income, which severely constrains families’ financial flexibility. When essential expenses such as housing, utilities, and groceries consume a larger proportion of household budgets, little remains for savings or discretionary spending. This situation is particularly acute for middle and lower-income families, who may find themselves unable to build emergency funds or invest in their children’s education. Furthermore, the psychological toll cannot be overlooked, as constant financial stress often leads to deteriorating mental health and strained family relationships. In extreme cases, individuals may resort to accumulating debt or taking on multiple jobs, creating a vicious cycle that compromises their quality of life and long-term financial security.

Addressing these challenges requires a multi-faceted approach involving governmental intervention and individual adaptation. At the policy level, governments should implement progressive taxation systems and regularly adjust minimum wage standards to ensure they keep pace with inflation. Additionally, providing targeted subsidies for essential goods and services, such as public transportation and healthcare, can alleviate the burden on vulnerable populations. From an individual perspective, developing financial literacy becomes paramount. People should be encouraged to acquire skills in budgeting, distinguishing between needs and wants, and exploring supplementary income streams through freelancing or investing. Educational institutions and community organizations can play a pivotal role by offering free workshops on personal finance management, empowering citizens to make informed decisions about their money.

In conclusion, while the disparity between rising costs and static incomes poses significant problems including reduced financial security and psychological distress, these issues can be effectively tackled through a combination of government policies that protect purchasing power and individual initiatives that enhance financial capability. Only through such collaborative efforts can societies ensure that economic challenges do not undermine the well-being of their citizens.

(Word count: 318)

---

Bài mẫu IELTS Writing Task 2 Band 8-9 về tác động lạm phát thu nhập khả dụng

Phân tích Band điểm

Tiêu chí	Band	Nhận xét
Task Response (Hoàn thành yêu cầu)	9.0	Bài viết trả lời đầy đủ cả hai phần của câu hỏi với độ sâu xuất sắc. Phần vấn đề phân tích chi tiết cả tác động kinh tế (thu nhập khả dụng giảm, không có tiết kiệm) và tâm lý (căng thẳng tinh thần, mâu thuẫn gia đình). Phần giải pháp cung cấp biện pháp cụ thể ở cả cấp độ vĩ mô (chính sách thuế, trợ cấp) và vi mô (giáo dục tài chính cá nhân). Quan điểm rõ ràng và nhất quán xuyên suốt bài.
Coherence & Cohesion (Mạch lạc & Liên kết)	9.0	Cấu trúc bài hoàn hảo với 4 đoạn logic. Sử dụng đa dạng linking devices một cách tự nhiên và tinh tế (Furthermore, In extreme cases, At the policy level, From an individual perspective). Mỗi đoạn có topic sentence rõ ràng và phát triển ý mạch lạc. Progression từ vấn đề sang giải pháp rất mượt mà. Referencing và cohesion devices được sử dụng thành thạo.
Lexical Resource (Từ vựng)	8.5	Phạm vi từ vựng rộng với nhiều collocations học thuật chính xác (pressing concern, erosion of disposable income, vicious cycle, multi-faceted approach, pivotal role). Sử dụng paraphrasing hiệu quả (living costs → essential expenses → household budgets). Có một số từ vựng ít phổ biến được dùng chính xác (acute, discretionary spending, paramount). Không có lỗi từ vựng đáng kể.
Grammatical Range & Accuracy (Ngữ pháp)	9.0	Đa dạng cấu trúc câu với câu phức nhiều mệnh đề, câu bị động, mệnh đề quan hệ, phân từ. Sử dụng thành thạo các thì động từ và các cấu trúc nâng cao (Only through such… can societies ensure – đảo ngữ). Không có lỗi ngữ pháp. Câu dài được kiểm soát tốt mà không làm mất ý nghĩa. Punctuation hoàn hảo.

Các yếu tố giúp bài này được chấm điểm cao

1. Opening statement mạnh mẽ và học thuật: Câu mở đầu sử dụng cụm “widening gap between escalating living costs and stagnant wages” là cách paraphrase xuất sắc của đề bài, thể hiện khả năng ngôn ngữ cao cấp ngay từ đầu.

2. Phát triển ý chi tiết và có chiều sâu: Thay vì chỉ liệt kê vấn đề, bài viết giải thích rõ cơ chế tác động (ví dụ: chi phí thiết yếu tăng → thu nhập khả dụng giảm → không có tiền tiết kiệm → phải vay nợ → vòng luẩn quẩn).

3. Sử dụng topic sentences hiệu quả: Mỗi đoạn thân bài bắt đầu bằng câu chủ đề rõ ràng: “The primary consequence of…” và “Addressing these challenges requires…” giúp người đọc dễ theo dõi.

4. Cân bằng giữa formal tone và natural expression: Bài viết sử dụng ngôn ngữ học thuật nhưng không cứng nhắc, với các cụm như “cannot be overlooked”, “becomes paramount” tạo giọng điệu tự nhiên.

5. Liên kết giữa các đoạn mượt mà: Sử dụng “Addressing these challenges” ở đầu đoạn 3 để kết nối trực tiếp với các vấn đề đã nêu ở đoạn 2, tạo coherence tuyệt vời.

6. Ví dụ cụ thể và relevant: Đưa ra các chi tiết thực tế như “housing, utilities, groceries”, “public transportation and healthcare”, “freelancing or investing” giúp bài viết có tính thuyết phục cao.

7. Kết bài ấn tượng với đảo ngữ: Câu “Only through such collaborative efforts can societies ensure…” không chỉ tổng kết ý mà còn thể hiện khả năng sử dụng cấu trúc ngữ pháp phức tạp một cách tự nhiên.

Bài mẫu Band 6.5-7

Giới thiệu: Bài viết Band 6.5-7 thể hiện khả năng viết tốt với cấu trúc rõ ràng, từ vựng đủ dùng và ngữ pháp khá chính xác. Tuy nhiên, bài viết ở mức này thường thiếu sự tinh tế trong cách diễn đạt, ít sử dụng từ vựng ít phổ biến và cấu trúc câu chưa đa dạng bằng Band 8-9.

---

Nowadays, many countries are facing the problem of increasing living costs while salaries do not increase at the same rate. This creates several difficulties for people and their families. In this essay, I will discuss these problems and suggest some solutions.

The main problem caused by this situation is that people have less money to spend after paying for basic needs. When prices of food, housing, and transportation go up but wages stay the same, families struggle to save money for emergencies or future plans. For example, many young couples in Vietnam find it difficult to save enough money to buy a house or pay for their children’s education. Another problem is the stress and worry that comes with financial difficulties. People may work longer hours or take second jobs to earn more money, which affects their health and family time. Some people also have to borrow money from banks or relatives, creating debt that is hard to pay back.

There are several measures that can help solve these problems. Firstly, governments should increase minimum wages regularly to match the rising cost of living. They can also provide support for low-income families through subsidies for essential goods like food and electricity. For instance, some countries give vouchers or cash assistance to help poor families. Secondly, individuals need to learn how to manage their money better. Schools and community centers can offer free classes on budgeting and financial planning. People should also try to develop new skills that can help them earn extra income, such as learning English or computer programming.

In conclusion, the gap between rising living costs and stable wages causes financial stress and reduces people’s ability to save. However, with government support and personal financial education, these problems can be reduced. Both authorities and individuals must work together to improve this situation.

(Word count: 312)

---

Phân tích Band điểm

Tiêu chí	Band	Nhận xét
Task Response (Hoàn thành yêu cầu)	7.0	Bài viết trả lời đầy đủ cả hai phần của câu hỏi với các ý chính rõ ràng. Phần vấn đề nêu được 2-3 vấn đề chính và phần giải pháp cũng đưa ra các biện pháp tương ứng. Tuy nhiên, độ sâu phân tích chưa bằng Band 8-9, các ví dụ còn chung chung (như “many young couples in Vietnam”) chưa thực sự cụ thể. Quan điểm rõ ràng nhưng cách diễn đạt còn đơn giản.
Coherence & Cohesion (Mạch lạc & Liên kết)	6.5	Cấu trúc 4 đoạn logic và dễ theo dõi. Sử dụng các linking words cơ bản đúng cách (Firstly, Secondly, For example, In conclusion). Tuy nhiên, một số chỗ còn hơi mechanical và thiếu variety trong cách liên kết (lạm dụng “Another problem is”, “Secondly”). Progression giữa các ý còn có thể mượt mà hơn. Topic sentences có nhưng chưa thực sự mạnh.
Lexical Resource (Từ vựng)	6.5	Từ vựng đủ để truyền đạt ý nhưng chưa đa dạng. Có một số collocations tốt (financial difficulties, minimum wages, low-income families) nhưng còn lặp lại một số từ (problem, people, money). Paraphrasing có nhưng còn đơn giản (living costs → prices go up). Thiếu các từ vựng less common để nâng điểm lên Band 8. Không có lỗi từ vựng nghiêm trọng.
Grammatical Range & Accuracy (Ngữ pháp)	7.0	Sử dụng kết hợp câu đơn và câu phức với độ chính xác tốt. Có một số cấu trúc phức như mệnh đề quan hệ (“which affects their health”), câu điều kiện. Tuy nhiên, phạm vi cấu trúc chưa đa dạng bằng Band 8-9 (thiếu phân từ, đảo ngữ, cleft sentences). Có một vài lỗi nhỏ không ảnh hưởng hiểu nghĩa. Kiểm soát câu dài còn hạn chế.

So sánh với bài Band 8-9

1. Về Introduction:

Band 6.5-7: “Nowadays, many countries are facing the problem of increasing living costs while salaries do not increase at the same rate.”

• Sử dụng “Nowadays” – từ khá phổ thông
• Cấu trúc đơn giản, diễn đạt trực tiếp
• Paraphrase cơ bản của đề bài

Band 8-9: “The widening gap between escalating living costs and stagnant wages has become a pressing concern in numerous nations worldwide.”

• Không dùng “Nowadays”, thay bằng cách diễn đạt tinh tế hơn
• Sử dụng metaphor “widening gap” và collocations mạnh “pressing concern”
• Paraphrase hoàn toàn với từ vựng cao cấp (escalating, stagnant)

2. Về cách phát triển ý:

Band 6.5-7: “People may work longer hours or take second jobs to earn more money, which affects their health and family time.”

• Nêu hậu quả một cách đơn giản
• Dùng mệnh đề quan hệ cơ bản
• Thiếu sự elaboration chi tiết

Band 8-9: “In extreme cases, individuals may resort to accumulating debt or taking on multiple jobs, creating a vicious cycle that compromises their quality of life and long-term financial security.”

• Có cụm “In extreme cases” để thể hiện progression
• Sử dụng “resort to”, “accumulating debt”, “vicious cycle” – từ vựng sophisticated
• Giải thích rõ cơ chế “vòng luẩn quẩn” ảnh hưởng dài hạn

3. Về linking và cohesion:

Band 6.5-7: Sử dụng “Firstly… Secondly…” – mechanical và cơ bản
Band 8-9: Sử dụng “At the policy level… From an individual perspective…” – học thuật và tinh tế hơn

4. Về độ cụ thể của ví dụ:

Band 6.5-7: “many young couples in Vietnam find it difficult to save enough money to buy a house”

• Ví dụ có nhưng còn chung chung
• Không có số liệu hoặc chi tiết cụ thể

Band 8-9: “providing targeted subsidies for essential goods and services, such as public transportation and healthcare”

• Ví dụ cụ thể và có phạm vi rộng
• Sử dụng “such as” để liệt kê các trường hợp cụ thể

5. Về conclusion:

Band 6.5-7: “Both authorities and individuals must work together to improve this situation.”

• Kết luận đúng nhưng generic
• Cấu trúc “must work together” khá phổ thông

Band 8-9: “Only through such collaborative efforts can societies ensure that economic challenges do not undermine the well-being of their citizens.”

• Sử dụng đảo ngữ để tạo emphasis
• Từ vựng mạnh: “collaborative efforts”, “undermine the well-being”
• Mở rộng tầm nhìn lên mức xã hội

So sánh chi tiết bài viết IELTS Band 6.5-7 và Band 8-9 về lạm phát

Bài mẫu Band 5-6

Giới thiệu: Bài viết Band 5-6 thường thể hiện khả năng viết cơ bản với những lỗi ngữ pháp và từ vựng đáng chú ý. Cấu trúc bài còn đơn giản, ý tưởng chưa được phát triển đầy đủ, và việc sử dụng linking devices còn hạn chế hoặc không tự nhiên.

---

In many country, the cost of living is going up but salary is not change much. This make many problem for people and family. I will write about this problem and how to solve it in this essay.

First, when everything become more expensive but people earn same money, they cannot buy many thing. For example, the price of food, house and transport is increase, so family have less money for saving. This is big problem because if they have emergency, they don’t have money. Also, children education is very expensive, so parent cannot send children to good school. Second problem is people feel very stress about money. They worry all the time and this make them sick. Some people must work two job to get more money and they very tired. They don’t have time for family.

To solve this problem, I think government should do something. They can give more salary to worker and help poor people with money. Government also can make price lower for important thing like food and electricity. Also, people need to learn about money. They should know how to spend money carefully and save money. Maybe they can find other way to earn money like do part time job or sell thing online.

In conclusion, when cost of living increase but salary not increase, people have many problem like no money to save and feel stress. Government and people must do something to fix this problem. If they work together, the situation can be better.

(Word count: 262)

---

Phân tích Band điểm

Tiêu chí	Band	Nhận xét
Task Response (Hoàn thành yêu cầu)	5.5	Bài viết cố gắng trả lời cả hai phần của câu hỏi nhưng các ý còn khá chung chung và thiếu sự phát triển đầy đủ. Vấn đề được nêu ra nhưng giải thích không sâu (ví dụ: “this make them sick” – không nói rõ bệnh gì, tác động như thế nào). Giải pháp quá mơ hồ (“government should do something”). Thiếu ví dụ cụ thể và relevant. Quan điểm có nhưng không rõ ràng.
Coherence & Cohesion (Mạch lạc & Liên kết)	5.0	Cấu trúc cơ bản 4 đoạn có thể nhận ra nhưng organization còn yếu. Sử dụng linking words rất hạn chế và repetitive (First, Second, Also xuất hiện nhiều lần). Thiếu topic sentences rõ ràng. Một số ý không liên kết tốt với nhau (nhảy đột ngột từ giáo dục sang stress). Referencing không tốt (lạm dụng “they”, “this” không rõ đối tượng).
Lexical Resource (Từ vựng)	5.5	Phạm vi từ vựng hạn chế với nhiều từ cơ bản bị lặp lại (people, money, problem xuất hiện quá nhiều). Có một số collocation cơ bản đúng (cost of living, part time job) nhưng nhiều lỗi word choice và word form (country → countries, salary is not change → does not change, is increase → are increasing). Không có paraphrasing, chỉ copy từ đề bài.
Grammatical Range & Accuracy (Ngữ pháp)	5.0	Chủ yếu sử dụng câu đơn giản với một số câu phức cơ bản. Có nhiều lỗi ngữ pháp đáng kể ảnh hưởng đến hiểu nghĩa: subject-verb agreement (salary is not change, children education is expensive), thiếu article (in many country, have emergency), sai thì (is increase, is going up but salary is not change – không parallel), sai word form (parent → parents, thing → things). Lỗi này xuất hiện thường xuyên trong toàn bài.

Những lỗi sai của bài – phân tích & giải thích

Lỗi sai	Loại lỗi	Sửa lại	Giải thích
In many country	Lỗi danh từ số nhiều	In many countries	“Many” (nhiều) phải đi với danh từ số nhiều. Đây là lỗi rất phổ biến của học viên Việt Nam vì tiếng Việt không có hình thái số nhiều rõ ràng.
salary is not change much	Lỗi thì và cấu trúc	salaries do not change much / salaries remain relatively stable	Với present simple, động từ thường cần trợ động từ “do/does” trong câu phủ định. “Salary” là danh từ đếm được nên với “many countries” cần dùng số nhiều “salaries”.
This make many problem	Lỗi subject-verb agreement và số nhiều	This creates many problems	Chủ ngữ “This” (số ít) cần động từ số ít “makes” hoặc “creates”. “Problem” cần ở dạng số nhiều “problems” vì có “many” phía trước.
when everything become more expensive	Lỗi chia động từ	when everything becomes more expensive	“Everything” là đại từ số ít nên động từ phải thêm “s”: becomes. Đây là lỗi sai subject-verb agreement cơ bản.
people earn same money	Thiếu mạo từ	people earn the same money	“Same” (giống nhau) luôn phải có “the” phía trước: the same. Việc thiếu “the” là lỗi rất thường gặp của người Việt học tiếng Anh.
they cannot buy many thing	Lỗi danh từ số nhiều	they cannot buy many things	Tương tự lỗi trên, “many” + danh từ số nhiều. “Thing” phải chuyển thành “things”.
the price of food, house and transport is increase	Lỗi thì và song song	the prices of food, housing and transport are increasing / increase	“Price” cần số nhiều vì có nhiều mục liệt kê. Động từ cần “are” (số nhiều). “Is increase” sai vì “increase” là động từ, không thể đi với “is”, nên dùng thì tiếp diễn “are increasing” hoặc đơn giản “increase”. Nên dùng “housing” (danh từ chỉ nhà ở nói chung) thay vì “house”.
family have less money	Thiếu mạo từ/số nhiều	families have less money / the family has less money	Nếu nói về nhiều gia đình (tổng quát) thì dùng “families have”. Nếu nói về một gia đình cụ thể thì dùng “the family has”. Cần nhất quán giữa chủ ngữ và động từ.
if they have emergency	Thiếu mạo từ	if they have an emergency	“Emergency” là danh từ đếm được số ít cần mạo từ “an” (vì bắt đầu bằng nguyên âm). Có thể dùng “emergencies” (số nhiều) nếu muốn nói chung.
children education is very expensive	Lỗi sở hữu cách	children’s education is very expensive	Cần dùng sở hữu cách với apostrophe: children’s (giáo dục của trẻ em). “Children education” không đúng ngữ pháp tiếng Anh.
parent cannot send children	Lỗi số nhiều	parents cannot send their children	“Parent” cần số nhiều “parents” vì đang nói chung chung. Cần thêm tính từ sở hữu “their” trước “children” để rõ nghĩa.
people feel very stress	Lỗi loại từ	people feel very stressed	“Stress” là danh từ hoặc động từ. Sau “feel” cần tính từ “stressed” (cảm thấy căng thẳng). Đây là lỗi word form rất phổ biến.
They worry all the time and this make them sick	Lỗi subject-verb agreement	They worry all the time and this makes them sick	“This” là chủ ngữ số ít nên động từ phải là “makes” (có “s”).
people must work two job	Lỗi số nhiều	people must work two jobs	“Two” (hai) thì danh từ phải ở dạng số nhiều: “jobs”.
they very tired	Thiếu động từ	they are very tired / they become very tired	Câu tiếng Anh bắt buộc phải có động từ. “Very tired” là tính từ nên cần động từ “to be”: “are”.
They don’t have time for family	Thiếu mạo từ	They don’t have time for their families / for family life	Cần thêm “their” để rõ nghĩa (gia đình của họ), hoặc dùng “family life” (đời sống gia đình).
government should do something	Thiếu mạo từ và quá chung chung	the government should take specific measures / governments should implement policies	“Government” thường cần “the” khi nói chung. Nên thay “do something” (quá mơ hồ) bằng cụm cụ thể hơn như “take measures”, “implement policies”.
They can give more salary to worker	Lỗi collocation và số nhiều	They can increase wages for workers / raise salaries for workers	“Give salary” không phải collocation tự nhiên trong tiếng Anh. Dùng “increase/raise wages/salaries”. “Worker” cần số nhiều “workers”.
help poor people with money	Quá đơn giản	provide financial assistance to low-income families / offer subsidies to disadvantaged groups	“Help… with money” quá đơn giản và không academic. Nên dùng các cụm chính thức hơn.
make price lower	Lỗi collocation	reduce prices / lower the cost	“Make price lower” không phải cách nói tự nhiên. Dùng “reduce prices” hoặc “lower the cost/prices” (có “the”).
important thing like food	Thiếu mạo từ và số nhiều	essential goods such as food / important items like food	“Thing” quá informal, nên dùng “goods”, “items”, “commodities”. Nên có “the” hoặc dùng số nhiều. “Such as” formal hơn “like”.
people need to learn about money	Quá đơn giản	people need to develop financial literacy / learn about money management	“Learn about money” quá basic. Dùng “financial literacy” (kiến thức tài chính) hoặc “money management” (quản lý tài chính) professional hơn.
how to spend money carefully	Collocation yếu	how to spend money wisely / manage their finances prudently	“Carefully” không phải từ tốt nhất trong ngữ cảnh này. “Wisely” (khôn ngoan) hoặc “prudently” (thận trọng) phù hợp hơn.
find other way	Thiếu mạo từ/số nhiều	find other ways / find alternative methods	“Way” cần mạo từ “an” hoặc dùng số nhiều “ways”. “Alternative methods/means” formal hơn.
do part time job	Thiếu mạo từ và dấu gạch nối	do part-time jobs / take on part-time work	“Part time” cần gạch nối “part-time” khi làm tính từ. “Job” cần mạo từ “a” hoặc số nhiều. “Take on work” professional hơn “do job”.
sell thing online	Lỗi số nhiều	sell things online / engage in e-commerce	“Thing” phải là “things”. Có thể dùng cụm formal hơn như “engage in online business” hoặc “e-commerce”.
when cost of living increase but salary not increase	Lỗi thì và thiếu động từ	when the cost of living increases but salaries do not increase / rise	Cần “the” trước “cost of living”. Động từ cần chia: “increases”. Mệnh đề phủ định cần trợ động từ “do not”. Hai vế nên dùng từ khác nhau để tránh lặp: “increases… do not rise”.
people have many problem	Lỗi số nhiều	people face many problems / encounter numerous challenges	“Problem” cần số nhiều “problems”. “Face problems” hoặc “encounter challenges” là collocations tốt hơn “have problems”.
no money to save	Informal	insufficient funds for savings / limited capacity to save	“No money” quá informal cho IELTS Writing. Dùng “insufficient funds”, “lack of financial resources” academic hơn.
feel stress	Lỗi loại từ	experience financial stress / suffer from anxiety	“Feel stress” sai ngữ pháp, phải là “feel stressed”. Nên dùng “experience stress” hoặc “suffer from stress” formal hơn.
must do something to fix this problem	Quá chung chung	must take concrete actions to address these issues / implement measures to tackle these challenges	“Do something” và “fix” quá informal và vague. Dùng “take actions”, “implement measures”, “address/tackle issues” cụ thể và academic hơn.
If they work together, the situation can be better	Đơn giản và thiếu academic tone	Through collaborative efforts, the situation can be improved / With cooperation, these challenges can be mitigated	“Work together” basic quá, dùng “collaborative efforts”, “cooperation”, “joint initiatives”. “Be better” nên thay bằng “be improved”, “be ameliorated”.

Cách Cải Thiện Từ Band 6 Lên Band 7

1. Nâng cao Task Response:

• Phát triển ý đầy đủ hơn: Thay vì chỉ nói “people feel stress”, hãy giải thích rõ hơn: “Financial insecurity leads to chronic stress, which can manifest in various health problems including anxiety, depression, and even cardiovascular diseases.”
• Sử dụng ví dụ cụ thể: Thay vì “children education is expensive”, hãy viết: “For instance, in Vietnam, private tutoring costs can consume up to 20-30% of middle-class families’ monthly income.”
• Trả lời đầy đủ yêu cầu: Đảm bảo mỗi giải pháp đưa ra đều liên kết với một vấn đề cụ thể đã nêu.

2. Cải thiện Coherence & Cohesion:

• Đa dạng linking devices: Thay vì lặp “First, Second, Also”, hãy dùng: “The primary consequence…”, “Furthermore…”, “In addition to this…”, “Another significant issue…”
• Sử dụng referencing tốt hơn: Thay vì lạm dụng “they”, hãy dùng: “these individuals”, “such families”, “this phenomenon”
• Topic sentences mạnh mẽ: Mỗi đoạn thân bài nên bắt đầu bằng câu tổng quát: “The widening income gap creates several pressing problems for households.”

3. Nâng cấp Lexical Resource:

• Học collocations: Thay “give more salary” → “increase wages”, “make price lower” → “reduce costs”
• Paraphrase đề bài: “cost of living” → “living expenses”, “household expenditure”; “salary” → “wages”, “income”, “earnings”
• Sử dụng từ vựng less common: “problem” → “challenge”, “issue”, “concern”; “people” → “individuals”, “citizens”, “households”
• Tránh lặp từ: Nếu đã dùng “problem”, lần sau dùng “issue”, “difficulty”, “challenge”

4. Hoàn thiện Grammar:

• Sửa lỗi cơ bản trước: Tập trung vào subject-verb agreement (she works, they work), articles (a/an/the), plural forms
• Đa dạng cấu trúc câu:
  • Câu phức: “While living costs continue to rise, wages remain stagnant, creating a financial squeeze for many families.”
  • Mệnh đề quan hệ: “Families who live in urban areas face particularly high housing costs.”
  • Phân từ: “Struggling to make ends meet, many people take on additional jobs.”
• Kiểm tra kỹ thì động từ: Present simple cho sự thật chung (prices increase), Present perfect cho xu hướng (have risen), Future cho dự đoán (will continue)

5. Luyện tập cụ thể:

• Viết lại bài Band 5-6 này: Áp dụng tất cả các kỹ thuật trên
• So sánh với bài Band 7: Xem sự khác biệt trong cách diễn đạt
• Luyện paraphrase: Viết 3-4 cách khác nhau cho cùng một ý
• Học từ vựng theo chủ đề: Mỗi tuần tập trung vào một topic (economy, education, health)
• Nhờ giáo viên chấm bài: Để biết chính xác lỗi của mình và cách sửa

6. Chiến lược trong phòng thi:

• Dành 5 phút lập dàn ý: Viết ra 2-3 vấn đề và 2-3 giải pháp trước khi viết
• Viết Introduction và Conclusion sau: Sau khi viết xong thân bài, bạn sẽ rõ hơn về nội dung chính
• Để 5 phút kiểm tra: Tập trung vào lỗi cơ bản (số nhiều, động từ, mạo từ)
• Đếm từ: Đảm bảo đủ 250 từ nhưng không quá 320 từ

Lộ trình cải thiện điểm số IELTS Writing từ Band 5-6 lên Band 7

Từ vựng quan trọng cần nhớ

Từ/Cụm từ	Loại từ	Phiên âm	Nghĩa tiếng Việt	Ví dụ (tiếng Anh)	Collocations
disposable income	noun phrase	/dɪˈspəʊzəbl ˈɪnkʌm/	Thu nhập khả dụng (số tiền còn lại sau khi trừ thuế và chi phí thiết yếu)	Rising inflation significantly reduces households’ disposable income.	declining disposable income, increase disposable income, limited disposable income
erosion	noun	/ɪˈrəʊʒn/	Sự xói mòn, sự suy giảm dần	The erosion of purchasing power affects middle-class families most severely.	erosion of purchasing power, gradual erosion, erosion of savings
purchasing power	noun phrase	/ˈpɜːtʃəsɪŋ ˈpaʊə(r)/	Sức mua (khả năng mua hàng hóa với một lượng tiền nhất định)	Inflation directly diminishes consumers’ purchasing power.	declining purchasing power, maintain purchasing power, erosion of purchasing power
pressing concern	noun phrase	/ˈpresɪŋ kənˈsɜːn/	Mối lo ngại cấp bách	The widening wealth gap has become a pressing concern for policymakers.	pressing concern, address pressing concerns, major concern
stagnant wages	noun phrase	/ˈstæɡnənt ˈweɪdʒɪz/	Tiền lương trì trệ, không tăng	Many workers struggle with stagnant wages despite rising living costs.	stagnant wages, wage stagnation, stagnant salaries
vicious cycle	noun phrase	/ˈvɪʃəs ˈsaɪkl/	Vòng luẩn quẩn xấu	Debt creates a vicious cycle that is difficult to escape.	vicious cycle of poverty, break the vicious cycle, trapped in a vicious cycle
discretionary spending	noun phrase	/dɪˈskreʃənri ˈspendɪŋ/	Chi tiêu tùy ý (chi cho những thứ không thiết yếu)	When inflation rises, families cut back on discretionary spending first.	reduce discretionary spending, discretionary spending power, non-essential spending
mitigate	verb	/ˈmɪtɪɡeɪt/	Giảm nhẹ, làm dịu đi	Government subsidies can help mitigate the impact of inflation on low-income families.	mitigate the effects, mitigate adverse impacts, measures to mitigate
multi-faceted approach	noun phrase	/ˌmʌltiˈfæsɪtɪd əˈprəʊtʃ/	Cách tiếp cận đa chiều	Addressing inflation requires a multi-faceted approach involving various stakeholders.	multi-faceted approach, comprehensive approach, holistic strategy
financial literacy	noun phrase	/faɪˈnænʃl ˈlɪtərəsi/	Kiến thức tài chính, hiểu biết về quản lý tiền bạc	Improving financial literacy helps individuals make better spending decisions.	improve financial literacy, financial literacy programs, lack of financial literacy
alleviate the burden	verb phrase	/əˈliːvieɪt ðə ˈbɜːdn/	Làm giảm gánh nặng	Subsidies for essential goods can alleviate the burden on vulnerable populations.	alleviate the financial burden, measures to alleviate, alleviate pressure
pivotal role	noun phrase	/ˈpɪvətl rəʊl/	Vai trò then chốt, quan trọng	Education plays a pivotal role in helping people manage their finances effectively.	play a pivotal role, pivotal role in, crucial role
escalating costs	noun phrase	/ˈeskəleɪtɪŋ kɒsts/	Chi phí leo thang, tăng nhanh	Escalating costs of healthcare put tremendous pressure on family budgets.	escalating costs, rapidly rising costs, mounting expenses
financial security	noun phrase	/faɪˈnænʃl sɪˈkjʊərəti/	An ninh tài chính, sự đảm bảo về tài chính	Long-term savings are essential for financial security in retirement.	achieve financial security, threaten financial security, lack of financial security
targeted subsidies	noun phrase	/ˈtɑːɡɪtɪd ˈsʌbsədiz/	Trợ cấp có mục tiêu (dành cho nhóm cụ thể)	Targeted subsidies are more effective than blanket assistance programs.	provide targeted subsidies, targeted subsidies for, implement subsidies

Lưu ý học từ vựng hiệu quả:

• Học theo chủ đề: Nhóm các từ về kinh tế-tài chính lại với nhau sẽ dễ nhớ hơn
• Học cả collocation: Đừng chỉ học “erosion” mà học cả “erosion of purchasing power”
• Tạo câu của riêng bạn: Sau khi học, viết 2-3 câu sử dụng từ mới trong ngữ cảnh khác
• Phân biệt register: Một số từ formal (mitigate, alleviate) phù hợp với IELTS Writing, nhưng quá formal cho Speaking
• Ôn tập định kỳ: Sử dụng flashcard hoặc app như Quizlet để ôn lại sau 1 ngày, 3 ngày, 1 tuần

Cấu trúc câu dễ “ăn điểm” cao

1. Câu phức với mệnh đề chỉ lý do (Complex sentences with causal clauses)

Công thức: Main clause + as/since/because + subordinate clause (giải thích nguyên nhân)

Ví dụ từ bài Band 8-9:
“When essential expenses such as housing, utilities, and groceries consume a larger proportion of household budgets, little remains for savings or discretionary spending.”

Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Cấu trúc này thể hiện khả năng liên kết nguyên nhân-kết quả một cách tinh tế. Thay vì viết hai câu đơn (“Prices increase. People have less money.”), bạn tạo ra một câu phức thể hiện mối quan hệ logic rõ ràng. Examiner đánh giá cao việc sử dụng mệnh đề phụ thuộc (subordinate clause) để thể hiện sự phức tạp trong tư duy.

Ví dụ bổ sung:

• “As inflation continues to outpace wage growth, families find it increasingly difficult to maintain their standard of living.”
• “Since the cost of basic necessities has risen sharply, many households have had to cut back on non-essential purchases.”
• “Because wages have remained stagnant for years, workers’ purchasing power has declined significantly.”

Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:

• Dùng sai thì động từ trong hai mệnh đề: “As prices increase, people have had less money.” → “As prices have increased, people have less money.”
• Thiếu dấu phẩy khi mệnh đề phụ thuộc đứng trước: “Because inflation rises people struggle.” → “Because inflation rises, people struggle.”
• Dùng “because of” (+ noun phrase) nhầm với “because” (+ clause): “Because of prices increase” → “Because prices increase” hoặc “Because of price increases”

2. Mệnh đề quan hệ không xác định (Non-defining relative clauses)

Công thức: Main clause + , which/who + bổ sung thông tin không thiết yếu,

Ví dụ từ bài Band 8-9:
“This situation is particularly acute for middle and lower-income families, who may find themselves unable to build emergency funds or invest in their children’s education.”

Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Mệnh đề quan hệ không xác định (có dấu phẩy) cho phép bạn thêm thông tin bổ sung mà không làm gián đoạn luồng ý chính của câu. Nó thể hiện khả năng viết câu dài có kiểm soát và khả năng cung cấp chi tiết một cách tự nhiên. Đây là đặc điểm của writing Band 7+.

Ví dụ bổ sung:

• “The government introduced a new subsidy program, which aims to help low-income families cope with rising prices.”
• “Many workers take on second jobs, which often leads to burnout and health problems.”
• “Inflation erodes savings, which are essential for long-term financial security.”

Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:

• Quên dấu phẩy: “The program which started last year helps poor families.” → Nếu muốn dùng non-defining clause: “The program, which started last year, helps poor families.”
• Nhầm lẫn giữa “which” (chỉ vật/sự việc) và “who” (chỉ người): “People which work two jobs…” → “People who work two jobs…”
• Dùng “that” trong non-defining clause (sai): “Inflation, that affects everyone, …” → “Inflation, which affects everyone, …”

3. Cụm phân từ (Participle phrases)

Công thức: Present participle (-ing)/Past participle (-ed) phrase + , + main clause hoặc Main clause + , + participle phrase

Ví dụ từ bài Band 8-9:
“When essential expenses such as housing, utilities, and groceries consume a larger proportion of household budgets, little remains for savings or discretionary spending.”

Một ví dụ tốt hơn về participle phrase:
“Struggling to make ends meet, many families resort to borrowing money from relatives or financial institutions.”

Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Participle phrases giúp bài viết trở nên súc tích và sophisticated hơn. Thay vì dùng hai câu riêng biệt hoặc một câu phức dài dòng, bạn có thể kết hợp thông tin một cách gọn gàng. Đây là dấu hiệu của writing Band 8-9 vì không phải ai cũng sử dụng được cấu trúc này chính xác.

Ví dụ bổ sung:

• “Faced with mounting debt, individuals often experience significant psychological stress.” (Past participle phrase)
• “Recognizing the severity of the problem, governments have implemented various support measures.” (Present participle phrase)
• “The inflation rate has risen sharply, creating a financial squeeze for millions of households.” (Present participle phrase ở cuối câu)

Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:

• Dangling modifier (chủ ngữ của participle phrase khác chủ ngữ của main clause): “Working long hours, the salary still doesn’t cover expenses.” → “Working long hours, many people find that their salary still doesn’t cover expenses.”
• Dùng sai thì: “Work long hours, people are tired.” → “Working long hours, people become tired.”
• Thiếu dấu phẩy: “Facing financial difficulties many families cut spending.” → “Facing financial difficulties, many families cut spending.”

Cấu trúc ngữ pháp nâng cao giúp tăng điểm IELTS Writing Task 2

4. Câu chẻ (Cleft sentences) – It is/was… that…

Công thức: It is/was + focus element + that/who + rest of sentence

Ví dụ áp dụng cho chủ đề:
“It is the erosion of disposable income that creates the most significant challenge for families trying to maintain their living standards.”

Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Cleft sentences cho phép bạn nhấn mạnh (emphasize) một phần thông tin cụ thể trong câu. Thay vì câu bình thường “The erosion of disposable income creates the most significant challenge”, câu chẻ giúp tập trung sự chú ý vào yếu tố quan trọng nhất. Đây là kỹ thuật rhetoric cao cấp thường thấy trong academic writing.

Ví dụ bổ sung:

• “It is through financial education that individuals can learn to manage their resources more effectively.”
• “It was only after the government implemented subsidies that low-income families began to see some relief.”
• “It is not just the lack of income that causes problems, but also the inability to plan for the future.”

Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:

• Dùng “what” thay vì “that”: “It is inflation what causes problems.” → “It is inflation that causes problems.”
• Sai thì động từ giữa “It is/was” và phần còn lại: “It was the problem that causes stress.” → “It was the problem that caused stress.”
• Quên “that”: “It is education helps people.” → “It is education that helps people.”

5. Câu điều kiện nâng cao (Advanced conditionals)

Công thức: Mixed conditionals, Should + inversion, Were to + infinitive

Ví dụ áp dụng cho chủ đề:
“Had governments implemented proactive wage policies earlier, many families would not be struggling with debt today.”
(Mixed conditional: Past perfect trong if-clause, would + infinitive trong main clause)

Hoặc:
“Should inflation continue to rise at this rate, thousands more households will fall below the poverty line.”
(Inversion với “should” thay cho “If inflation should continue…”)

Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Câu điều kiện nâng cao thể hiện khả năng diễn đạt các tình huống giả định phức tạp và mối quan hệ nhân quả xuyên thời gian. Đặc biệt, việc sử dụng inversion (đảo ngữ) trong câu điều kiện là dấu hiệu rõ ràng của Band 8-9 vì nó yêu cầu kiến thức ngữ pháp sâu.

Ví dụ bổ sung:

• “Were the government to increase minimum wages significantly, workers’ purchasing power would improve.” (Inversion với “were”)
• “If families had been better educated about budgeting, they would be less vulnerable to economic shocks now.” (Mixed conditional)
• “Should effective measures not be taken soon, the situation will deteriorate further.” (Negative inversion)

Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:

• Dùng sai cấu trúc inversion: “Should if inflation rises…” → “Should inflation rise…” (không có “if”)
• Sai thì trong mixed conditional: “If they saved money, they would not struggle now.” → “If they had saved money, they would not be struggling now.”
• Quên đảo ngữ sau “were”: “If the government were increase wages…” → “Were the government to increase wages…”

6. Đảo ngữ nhấn mạnh (Inversion for emphasis)

Công thức: Only through/by/when + prepositional phrase/clause + auxiliary verb + subject + main verb

Ví dụ từ bài Band 8-9:
“Only through such collaborative efforts can societies ensure that economic challenges do not undermine the well-being of their citizens.”

Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Đảo ngữ là một trong những cấu trúc ngữ pháp nâng cao nhất trong tiếng Anh. Nó không chỉ tạo emphasis mạnh mẽ mà còn thể hiện sự thành thạo ngôn ngữ ở mức độ cao. Examiner có thể ngay lập tức nhận ra đây là dấu hiệu của Band 8-9 nếu được sử dụng chính xác.

Ví dụ bổ sung:

• “Never before have families faced such severe financial pressures as they do today.”
• “Rarely do governments act swiftly enough to address the needs of vulnerable populations.”
• “Not only does inflation reduce purchasing power, but it also erodes long-term savings.”
• “Only by implementing comprehensive policies can we hope to mitigate the effects of rising costs.”

Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:

• Không đảo trợ động từ và chủ ngữ: “Only through education people can improve.” → “Only through education can people improve.”
• Thêm “do/does/did” không cần thiết: “Only when prices rise can do people struggle.” → “Only when prices rise do people struggle.”
• Sai thì của trợ động từ: “Only by saving money people can secured their future.” → “Only by saving money can people secure their future.”
• Dùng đảo ngữ không đúng ngữ cảnh (quá lạm dụng): Chỉ nên dùng 1-2 lần trong cả bài để tạo điểm nhấn, không nên dùng nhiều vì sẽ làm bài viết trở nên unnatural.

Mẹo sử dụng hiệu quả:

• Dùng đảo ngữ ở câu kết luận (conclusion sentence) của đoạn hoặc của cả bài để tạo ấn tượng mạnh
• Kết hợp với các negative adverbs (Never, Rarely, Seldom, Not only) để tăng tính dramatic
• Đảm bảo nghĩa câu vẫn rõ ràng và không quá phức tạp đến mức gây khó hiểu

Kết bài

Việc hiểu rõ cách lạm phát ảnh hưởng đến thu nhập khả dụng không chỉ là một chủ đề quan trọng trong đời sống thực tế mà còn là một đề tài phổ biến trong IELTS Writing Task 2. Qua ba bài mẫu ở các mức Band khác nhau, bạn đã thấy được sự khác biệt rõ rệt giữa một bài viết cơ bản và một bài viết xuất sắc.

Những điểm quan trọng cần ghi nhớ:

Để đạt Band 8-9, bạn cần thể hiện sự thành thạo ở tất cả các khía cạnh: trả lời đầy đủ và sâu sắc câu hỏi, tổ chức bài mạch lạc với liên kết tinh tế, sử dụng từ vựng sophisticated và chính xác, cùng với cấu trúc ngữ pháp đa dạng và phức tạp. Điều này đòi hỏi không chỉ kiến thức ngôn ngữ mà còn khả năng tư duy phản biện và phân tích vấn đề có chiều sâu.

Với Band 6.5-7, bài viết của bạn cần có cấu trúc rõ ràng, ý tưởng được phát triển khá tốt, từ vựng đủ dùng và ngữ pháp chính xác phần lớn. Tuy nhiên, để vượt lên Band 7+, bạn cần giảm thiểu lỗi sai, tăng độ đa dạng của từ vựng và cấu trúc câu, đồng thời làm cho bài viết trở nên tự nhiên và sophisticated hơn.

Nếu bạn hiện đang ở Band 5-6, đừng nản lòng. Hãy tập trung vào việc sửa các lỗi cơ bản về ngữ pháp (subject-verb agreement, articles, plural forms), học từ vựng theo chủ đề với collocations, và luyện viết đều đặn mỗi ngày. Bảng phân tích lỗi sai chi tiết trong bài này sẽ giúp bạn nhận ra những vấn đề phổ biến nhất của học viên Việt Nam và cách khắc phục chúng.

Hành động tiếp theo:

1. Luyện viết với đề này: Dành 40 phút viết một bài hoàn chỉnh theo đề bài đã cho, sau đó so sánh với các bài mẫu để tự đánh giá
2. Học và áp dụng từ vựng: Chọn 5-7 từ/cụm từ từ bảng từ vựng, tạo câu của riêng bạn và cố gắng sử dụng chúng trong bài viết tiếp theo
3. Thực hành cấu trúc câu: Mỗi ngày viết 3-5 câu sử dụng một trong 6 cấu trúc ngữ pháp đã học
4. Tìm đề bài tương tự: Luyện với các đề về kinh tế cá nhân, chi tiêu hộ gia đình, hoặc các vấn đề xã hội liên quan
5. Nhờ feedback: Đăng bài viết của bạn lên các diễn đàn IELTS hoặc nhờ giáo viên chấm để biết điểm yếu cần cải thiện

Hãy nhớ rằng, việc cải thiện kỹ năng viết không xảy ra sau một đêm. Đó là một quá trình tích lũy kiến thức, luyện tập đều đặn và học hỏi từ những lỗi sai. Với sự kiên trì và phương pháp đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu Band điểm mình mong muốn.

Chúc bạn học tốt và thành công trong kỳ thi IELTS!