Mệnh Đề Quan Hệ Không Xác Định (Non-Defining Relative Clauses) Trong IELTS – Bí Quyết Đạt Band 8.0+

Giới Thiệu Về Non-Defining Relative Clauses

Non-Defining Relative Clauses (Mệnh đề quan hệ không xác định) là một trong những cấu trúc ngữ pháp quan trọng giúp bạn đạt điểm cao trong kỳ thi IELTS. Cấu trúc này cung cấp thông tin bổ sung, không thiết yếu về danh từ đã được xác định rõ ràng, và đặc biệt hữu ích trong Writing Task 2 và Speaking Part 3 khi bạn cần thể hiện khả năng sử dụng câu phức.

Theo phân tích từ Cambridge IELTS 10-19, Non-Defining Relative Clauses xuất hiện với tần suất cao trong các bài thi Writing Task 2 đạt Band 7.5 trở lên. Cấu trúc này không chỉ giúp câu văn trở nên mượt mà, tự nhiên mà còn thể hiện trình độ ngữ pháp nâng cao của người viết. Trong Speaking, việc sử dụng thành thạo cấu trúc này có thể nâng điểm Grammatical Range and Accuracy lên đáng kể.

Ví dụ vận dụng trong IELTS:

Speaking Part 2 (Describe a person):
“My grandmother, who is 85 years old, still maintains an active lifestyle and goes for walks every morning.”
→ Phân tích: Mệnh đề “who is 85 years old” cung cấp thông tin bổ sung về grandmother, được ngăn cách bởi dấu phзапятая.

Writing Task 2 (Opinion essay):
“The Internet, which has revolutionized communication globally, has both advantages and disadvantages for modern society.”
→ Phân tích: “which has revolutionized communication globally” bổ sung thông tin cho “The Internet” mà không làm thay đổi nghĩa chính của câu.

Speaking Part 3 (Discussing education):
“Traditional teaching methods, which rely heavily on textbooks and lectures, may not be suitable for all students in the digital age.”
→ Phân tích: Mệnh đề quan hệ giải thích chi tiết về phương pháp giảng dạy truyền thống.

Writing Task 2 (Environment topic):
“Climate change, which poses a serious threat to our planet, requires immediate action from governments worldwide.”
→ Phân tích: Thông tin bổ sung nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề biến đổi khí hậu.

Speaking Part 3 (Technology discussion):
“Social media platforms, which have billions of users globally, have transformed how people interact and share information.”
→ Phân tích: Mệnh đề bổ sung cung cấp bối cảnh về quy mô của mạng xã hội.

Trong bài viết này, bạn sẽ học:
✅ Định nghĩa và ý nghĩa của Non-Defining Relative Clauses
✅ Công thức chi tiết với thành phần câu và dấu câu
✅ Cách vận dụng vào 4 kỹ năng IELTS
✅ 25+ câu ví dụ Band 7-9 từ đề thi thực tế
✅ Các biến thể nâng cao cho Band 8+
✅ Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam và cách tránh
✅ Bài tập thực hành có đáp án chi tiết

Non-Defining Relative Clauses Là Gì?

Định Nghĩa

Non-Defining Relative Clauses là mệnh đề quan hệ cung cấp thông tin bổ sung, không thiết yếu về danh từ hoặc cụm danh từ đã được xác định rõ ràng trước đó. Khác với Defining Relative Clauses (mệnh đề quan hệ xác định), loại mệnh đề này có thể được bỏ đi mà câu vẫn giữ nguyên ý nghĩa cơ bản.

Chức năng chính:

• Bổ sung thông tin chi tiết, làm phong phú nội dung câu
• Tạo sự liên kết mượt mà giữa các ý tưởng
• Thể hiện trình độ ngữ pháp nâng cao trong IELTS
• Giúp tránh lặp từ và tạo độ đa dạng cho câu văn

Khi nào dùng trong IELTS:

• Speaking: Khi mô tả người, địa điểm, sự vật có tên riêng hoặc đã được xác định rõ
• Writing: Trong các câu phức để bổ sung thông tin, đặc biệt ở Writing Task 2
• Khi muốn thể hiện Grammatical Range (độ đa dạng ngữ pháp) để đạt Band 7+

Tần Suất Xuất Hiện Trong IELTS

Theo phân tích từ Cambridge IELTS 10-19:

Speaking:

• Part 1: Hiếm khi xuất hiện – chủ yếu dùng câu đơn giản
• Part 2: Tần suất trung bình – khi mô tả người, địa điểm cụ thể (ví dụ: “My teacher, who inspired me greatly…”)
• Part 3: Tần suất cao – khi thảo luận các vấn đề xã hội, quan điểm (ví dụ: “Technology, which has changed our lives…”)

Writing:

• Task 1: Tần suất thấp – chủ yếu dùng để bổ sung thông tin về địa điểm, thời gian
• Task 2: Tần suất rất cao – xuất hiện trong hầu hết bài viết Band 7.5+, đặc biệt trong introduction và body paragraphs

Listening/Reading:

• Xuất hiện thường xuyên trong các đoạn văn học thuật
• Cần nhận diện dấu phẩy để hiểu đúng cấu trúc câu
• Quan trọng cho việc paraphrasing trong Reading

Band Score Impact:

• Band 6: Chủ yếu dùng Defining Relative Clauses, hiếm khi dùng Non-Defining
• Band 7: Sử dụng chính xác Non-Defining Relative Clauses với dấu phẩy đúng
• Band 8-9: Sử dụng linh hoạt, tự nhiên, kết hợp với các cấu trúc phức tạp khác

Bảng phân tích tầm quan trọng của mệnh đề quan hệ không xác định trong việc đạt điểm cao IELTS các kỹ năng Writing và Speaking

Công Thức & Cấu Trúc

Công Thức Cơ Bản

📌 CÔNG THỨC CHÍNH:

┌──────────────────────────────────────────────────────────┐
│ Subject + , + relative pronoun + verb + ... , + main verb │
│                                                            │
│ Ví dụ: My sister, who lives in London, is a doctor.      │
└──────────────────────────────────────────────────────────┘

Thành phần câu:

• Subject (Chủ ngữ): Danh từ hoặc cụm danh từ đã được xác định rõ ràng (tên riêng, sở hữu, có “the/this/that”)
• Comma (Dấu phẩy): BẮT BUỘC phải có ở đầu và cuối mệnh đề quan hệ
• Relative Pronoun: who (người), which (vật/động vật), where (nơi chốn), when (thời gian), whose (sở hữu)
• Relative Clause: Mệnh đề bổ sung thông tin không thiết yếu
• Main Clause: Mệnh đề chính chứa ý nghĩa cốt lõi

Ví dụ phân tích chi tiết:

Câu: “Professor Johnson, who has taught here for 20 years, will retire next month.”

Phân tích:

• Subject: Professor Johnson (danh từ riêng – đã xác định rõ)
• Comma 1: ngăn cách mệnh đề quan hệ
• Relative pronoun: who (thay thế cho Professor Johnson)
• Relative clause: has taught here for 20 years (thông tin bổ sung)
• Comma 2: kết thúc mệnh đề quan hệ
• Main verb: will retire
• Complement: next month

Lưu ý quan trọng: Nếu bỏ mệnh đề “who has taught here for 20 years”, câu vẫn đúng ngữ pháp và giữ nguyên ý chính: “Professor Johnson will retire next month.”

Các Loại Relative Pronouns

1. WHO – dùng cho người (chủ ngữ hoặc tân ngữ):

Chủ ngữ: “My neighbor, who is a musician, often practices late at night.”

Tân ngữ: “Dr. Smith, who I met at the conference, gave an inspiring speech.”

2. WHICH – dùng cho vật, động vật, sự việc:

“The report, which was published last week, contains valuable data.”

“Global warming, which affects all countries, requires urgent action.”

3. WHERE – dùng cho địa điểm:

“Paris, where I spent my honeymoon, is a beautiful city.”

“The university, where thousands of students study, has excellent facilities.”

4. WHEN – dùng cho thời gian:

“Summer, when the weather is hottest, is my favorite season.”

“The 1960s, when major social changes occurred, shaped modern culture.”

5. WHOSE – dùng để chỉ sở hữu:

“My colleague, whose expertise is invaluable, will lead the project.”

“The author, whose books have sold millions of copies, won a prestigious award.”

6. WHOM – dùng cho người (tân ngữ – formal):

“The director, whom everyone respects, made an important announcement.”

Dấu Câu Quan Trọng

Quy tắc bắt buộc về dấu phẩy:

✅ ĐÚNG: “Tokyo, which is Japan’s capital, has a population of over 13 million.”
(Có dấu phẩy trước “which” và sau “capital”)

❌ SAI: “Tokyo which is Japan’s capital has a population of over 13 million.”
(Thiếu dấu phẩy)

❌ SAI: “Tokyo, which is Japan’s capital has a population of over 13 million.”
(Thiếu dấu phẩy thứ hai)

Trong văn nói (Speaking):
Dấu phẩy được thể hiện bằng ngắt giọng nhẹ (pause):
“My hometown… which is located in the north… has changed dramatically.”

So Sánh Defining vs Non-Defining Relative Clauses

Bảng So Sánh Chi Tiết

Tiêu chí	Defining Relative Clauses	Non-Defining Relative Clauses
Mục đích	Xác định danh từ nào đang nói đến (thiết yếu)	Bổ sung thông tin (không thiết yếu)
Dấu phẩy	KHÔNG có dấu phẩy	CÓ dấu phẩy ở đầu và cuối
Có thể bỏ đi?	KHÔNG (câu sẽ mất nghĩa)	CÓ (câu vẫn đầy đủ nghĩa)
Danh từ trước đó	Danh từ chung chưa xác định	Danh từ riêng hoặc đã xác định
Relative pronouns	who, which, that, where, when	who, which, where, when, whose (KHÔNG dùng “that”)
Ví dụ	The book that I bought is interesting.	“War and Peace”, which I bought yesterday, is interesting.

Ví Dụ So Sánh Cụ Thể

Tình huống 1 – Nói về người:

Defining: “Students who study hard will pass the exam.”
(Chỉ những sinh viên học chăm chỉ mới đậu – không phải tất cả sinh viên)

Non-Defining: “My students, who study hard, will pass the exam.”
(Tất cả sinh viên của tôi đều học chăm – bổ sung thông tin về họ)

Tình huống 2 – Nói về vật:

Defining: “The car that is parked outside belongs to John.”
(Xác định chiếc xe cụ thể nào – có nhiều xe nhưng chỉ xe ngoài kia là của John)

Non-Defining: “John’s car, which is parked outside, is very expensive.”
(John chỉ có một xe, đang đậu ngoài – bổ sung thông tin về vị trí)

Tình huống 3 – IELTS Writing:

Defining: “Countries that invest in education tend to have stronger economies.”
(Chỉ những quốc gia đầu tư vào giáo dục – không phải tất cả)

Non-Defining: “Education, which is a fundamental human right, should be accessible to everyone.”
(Giáo dục nói chung – bổ sung thông tin về tầm quan trọng)

So sánh chi tiết hai loại mệnh đề quan hệ xác định và không xác định với ví dụ minh họa dấu phẩy

Cách Vận Dụng Vào IELTS Speaking

Speaking Part 1 – Introduction & Interview

Trong Part 1, Non-Defining Relative Clauses ít được sử dụng vì câu hỏi thường ngắn gọn. Tuy nhiên, bạn có thể dùng để tạo ấn tượng ngay từ đầu.

Topic: Hometown

Q: “Where are you from?”
A: “I’m from Hanoi, which is the capital of Vietnam. The city, where I have lived all my life, has a rich history spanning over a thousand years.”
→ Phân tích: Sử dụng hai Non-Defining Relative Clauses với “which” và “where” để bổ sung thông tin về Hanoi một cách tự nhiên, thể hiện grammatical range ngay trong câu trả lời đầu tiên.

Topic: Work/Study

Q: “What do you study?”
A: “I’m studying computer science at the National University, which is one of the top institutions in my country. My major, which focuses on artificial intelligence, is becoming increasingly popular.”
→ Band 8+ features: Kết hợp hai mệnh đề quan hệ liên tiếp một cách mượt mà.

Topic: Hobbies

Q: “Do you have any hobbies?”
A: “Yes, I enjoy photography, which I’ve been practicing for about three years. My camera, which was a gift from my parents, goes with me everywhere.”
→ Phân tích: Dùng Non-Defining để bổ sung thông tin về thời gian và nguồn gốc một cách tự nhiên.

Speaking Part 2 – Long Turn

Part 2 là nơi lý tưởng để sử dụng Non-Defining Relative Clauses vì bạn có 2 phút để mô tả chi tiết.

Cue card: Describe a person who influenced you

Sample answer Band 8.0:
“I’d like to talk about my high school teacher, Mr. Nguyen, who taught me English literature. He was in his fifties, which I mention because his extensive experience was evident in his teaching style. Mr. Nguyen, who had studied in the UK for several years, brought a global perspective to our lessons. His classroom, where we had many engaging discussions, became my favorite place in school. The teaching methods he used, which emphasized critical thinking rather than memorization, completely changed how I approached learning. His influence, which extended beyond academics, helped shape my personal values and career aspirations.”

→ Phân tích Band 8.0:

• Sử dụng 6 Non-Defining Relative Clauses tự nhiên
• Đa dạng relative pronouns: who, which, where
• Kết hợp mượt mà với các thì khác nhau
• Không có lỗi dấu phẩy
• Thông tin bổ sung có ý nghĩa, không thừa

Cue card: Describe a place you visited

Sample answer Band 7.5:
“I want to describe Hoi An, which is an ancient town in central Vietnam. The town, where I spent a week last summer, is famous for its well-preserved architecture. The old quarter, which dates back to the 15th century, features beautiful wooden houses and traditional shops. One place I particularly loved was the Japanese Bridge, which was built over 400 years ago. The lantern festival, which takes place monthly, creates a magical atmosphere at night.”

→ Phân tích: Mỗi mệnh đề quan hệ cung cấp thông tin lịch sử hoặc miêu tả cụ thể, làm bài nói thêm phần sinh động.

Speaking Part 3 – Discussion

Part 3 yêu cầu thảo luận sâu về các vấn đề xã hội – đây là lúc Non-Defining Relative Clauses tỏa sáng.

Topic: Education

Q: “How has education changed in recent years?”
A: “Education has undergone significant transformations. Traditional teaching methods, which relied heavily on textbooks and lectures, are being replaced by more interactive approaches. Technology, which has become integral to modern classrooms, allows students to access unlimited resources online. Online learning platforms, which gained popularity during the pandemic, have proven that education doesn’t have to be confined to physical classrooms. However, face-to-face interaction, which is crucial for developing social skills, shouldn’t be completely eliminated.”

→ Band 9 features:

• Sử dụng 5 Non-Defining Relative Clauses trong một câu trả lời
• Mỗi mệnh đề bổ sung thông tin có giá trị
• Thể hiện khả năng phân tích đa chiều

Topic: Technology

Q: “What are the advantages and disadvantages of social media?”
A: “Social media platforms, which have billions of users worldwide, offer both benefits and drawbacks. On the positive side, they facilitate communication across distances, which is particularly valuable for maintaining relationships. However, excessive use, which is common among young people, can lead to addiction and mental health issues. Privacy concerns, which have emerged in recent years, also pose significant risks. The spread of misinformation, which happens rapidly on these platforms, is another serious problem that society must address.”

→ Phân tích: Cấu trúc này giúp trình bày ý kiến một cách có tổ chức, mỗi mệnh đề quan hệ là một luận điểm phụ.

Topic: Environment

Q: “Who should be responsible for protecting the environment?”
A: “Environmental protection requires collective effort. Governments, which have the power to create and enforce regulations, play the most crucial role. Large corporations, which are often the biggest polluters, must be held accountable for their environmental impact. Individual citizens, whose daily choices affect the planet, also bear responsibility. Educational institutions, where environmental awareness should be cultivated, can shape future generations’ attitudes.”

→ Band 8+ strategy: Mỗi câu giới thiệu một chủ thể khác nhau, với mệnh đề quan hệ giải thích vai trò của họ.

Ví dụ minh họa cách áp dụng mệnh đề quan hệ không xác định trong ba phần thi IELTS Speaking với điểm band score

Cách Vận Dụng Vào IELTS Writing

Writing Task 1 – Academic

Non-Defining Relative Clauses ít phổ biến trong Task 1 nhưng vẫn có thể dùng để bổ sung thông tin về địa điểm, thời gian.

Line Graph – Describing trends:

“The graph illustrates population changes in three cities between 2000 and 2020. Tokyo, which had the highest population throughout the period, experienced steady growth from 12 million to 14 million. Sydney, where population increased most dramatically, saw a rise from 4 million to 6.5 million. The year 2015, when all three cities showed peak growth rates, marked a significant turning point.”

→ Vận dụng: Dùng Non-Defining để bổ sung thông tin nổi bật mà không làm câu quá dài.

Bar Chart – Comparing data:

“The chart compares energy consumption across four countries in 2023. The United States, which consumed the most energy overall, relied heavily on fossil fuels. Germany, where renewable energy accounted for 40% of total consumption, showed the most sustainable approach.”

→ Lưu ý: Chỉ dùng khi thông tin bổ sung thực sự cần thiết, không lạm dụng.

Writing Task 2 – Opinion Essays

Introduction paragraph – Band 8.0:

Topic: “Some people believe that universities should focus on practical skills, while others think academic knowledge is more important. Discuss both views and give your opinion.”

“Education, which plays a pivotal role in shaping individuals and societies, has long been a subject of debate. Universities, where young adults spend crucial years of their development, face the challenge of balancing practical skills training with academic knowledge. This essay will examine both perspectives before presenting my view that a combination of both approaches, which addresses the diverse needs of students and society, is the most effective solution.”

→ Phân tích Band 8.0:

• Ba Non-Defining Relative Clauses trong introduction
• Mỗi mệnh đề bổ sung thông tin có ý nghĩa
• Tạo sự liên kết mượt mà giữa các ý
• Thesis statement rõ ràng

Body Paragraph 1 – Discussing first view:

“Advocates of practical skills training argue that universities should prepare students for the job market. Vocational courses, which focus on specific career paths, enable graduates to find employment quickly after graduation. Technical skills, which are highly valued by employers, give job seekers a competitive advantage. Countries like Germany, where vocational education is strongly emphasized, have lower youth unemployment rates compared to nations that prioritize purely academic programs. Furthermore, practical training, which involves hands-on experience and internships, helps students understand workplace dynamics and develop professional networks.”

→ Band 8+ features:

• Năm Non-Defining Relative Clauses
• Kết hợp với các linking words
• Ví dụ cụ thể (Germany) với mệnh đề quan hệ
• Luận điểm được phát triển đầy đủ

Body Paragraph 2 – Discussing opposite view:

“On the other hand, proponents of academic knowledge emphasize the importance of theoretical understanding. Universities, which have traditionally been centers of research and scholarship, should focus on developing critical thinking and analytical skills. Theoretical knowledge, which forms the foundation for innovation and advancement, enables graduates to adapt to changing circumstances throughout their careers. Einstein and Newton, whose groundbreaking theories revolutionized science, exemplify how academic pursuit can benefit humanity. Moreover, liberal arts education, which encourages exploration across multiple disciplines, produces well-rounded individuals capable of addressing complex societal challenges.”

→ Phân tích: Sử dụng “whose” để nối với ví dụ về người nổi tiếng, tạo sự đa dạng trong cách dùng relative pronouns.

Conclusion – Band 8.5:

“In conclusion, while both practical skills and academic knowledge have distinct merits, I believe universities should integrate both approaches. This balanced model, which recognizes the multifaceted nature of education, can produce graduates who are both employable and intellectually equipped to contribute meaningfully to society. Educational institutions, where the next generation of leaders and innovators are nurtured, must evolve to meet contemporary demands without abandoning their scholarly foundations.”

→ Band 8.5 features: Kết luận tổng hợp với hai Non-Defining Relative Clauses củng cố quan điểm một cách mạch lạc.

Writing Task 2 – Problem/Solution Essays

Topic: Environmental pollution

Body paragraph Band 8.0:
“Urban air pollution, which affects millions of people globally, stems from multiple sources. Vehicle emissions, which contribute approximately 50% of urban air pollutants, represent the most significant factor. Industrial activities, where regulatory oversight is often inadequate, release harmful chemicals into the atmosphere. To address these issues, governments should implement comprehensive strategies. Congestion charges, which have been successfully introduced in cities like London and Singapore, can reduce traffic volumes. Investment in public transportation, which offers a cleaner alternative to private vehicles, should be prioritized. Additionally, stricter environmental regulations, which hold companies accountable for their emissions, must be enforced consistently.”

→ Vận dụng: Mỗi vấn đề và giải pháp được bổ sung thông tin cụ thể qua Non-Defining Relative Clauses, tạo độ thuyết phục cao.

Writing Task 2 – Advantage/Disadvantage Essays

Topic: Remote working

Sample paragraph Band 7.5:
“Remote working, which has become increasingly common since 2020, offers several advantages. Employees, who no longer need to commute daily, save time and money. Companies, where overhead costs can be reduced significantly, benefit financially from having fewer physical office spaces. Work-life balance, which is important for mental health, improves when people have flexible schedules. However, remote work also has drawbacks. Team collaboration, which often requires face-to-face interaction, can suffer. Social isolation, which affects mental wellbeing, is a common complaint among remote workers.”

→ Phân tích: Cấu trúc parallel – mỗi advantage và disadvantage đều có mệnh đề quan hệ bổ sung, tạo sự cân đối cho bài viết.

Cấu trúc bài luận IELTS Writing Task 2 sử dụng mệnh đề quan hệ không xác định với ví dụ cụ thể từng đoạn văn

Nâng Cao – Cách Dùng Để Đạt Band 8+

Kết Hợp Với Reduced Relative Clauses

Ở trình độ Band 8-9, bạn có thể rút gọn Non-Defining Relative Clauses để câu văn ngắn gọn hơn.

Full form:
“My brother, who is working in Singapore, visits home twice a year.”

Reduced form:
“My brother, working in Singapore, visits home twice a year.”
→ Band 9 features: Bỏ “who is” khi động từ ở dạng V-ing, câu văn gọn hơn nhưng vẫn đầy đủ nghĩa.

Ví dụ trong IELTS Writing:

Full: “The policy, which was implemented in 2020, has shown positive results.”
Reduced: “The policy, implemented in 2020, has shown positive results.”

Full: “Students, who are overwhelmed by assignments, often experience stress.”
Reduced: “Students, overwhelmed by assignments, often experience stress.”

Lưu ý: Chỉ rút gọn khi:

• Động từ ở dạng continuous (be + V-ing)
• Động từ ở dạng passive (be + V3/ed)
• Không làm mất nghĩa của câu

Kết Hợp Với Các Cấu Trúc Phức Tạp Khác

Non-Defining Clause + Modal Verbs:

“Climate change, which may threaten millions of lives, requires immediate international cooperation.”
→ Band 8+ features: Kết hợp modal verb “may” để thể hiện tính không chắc chắn.

“This approach, which could revolutionize education, deserves serious consideration.”
→ Advanced usage: Dùng “could” để nói về khả năng trong tương lai.

Non-Defining Clause + Perfect Tenses:

“The Internet, which has transformed global communication, continues to evolve rapidly.”
→ Sophistication: Present Perfect trong mệnh đề quan hệ thể hiện ảnh hưởng kéo dài.

“Traditional crafts, which had been declining for decades, are experiencing a revival.”
→ Band 9: Past Perfect để thể hiện sự việc xảy ra trước một mốc thời gian khác.

Non-Defining Clause + Passive Voice:

“The report, which was commissioned by the government, revealed alarming statistics.”
→ Academic style: Passive voice trong mệnh đề quan hệ tạo tone chính thức.

“New regulations, which will be introduced next year, aim to reduce carbon emissions.”
→ Advanced: Future passive trong mệnh đề quan hệ.

Multiple Non-Defining Clauses trong một câu:

“Shakespeare, who was born in 1564, whose works have influenced countless writers, and who died on his birthday, remains the most celebrated playwright in English literature.”
→ Band 9: Ba mệnh đề quan hệ liên tiếp, sử dụng đa dạng relative pronouns (who, whose).

Lưu ý khi dùng nhiều mệnh đề: Không nên lạm dụng vì có thể làm câu khó hiểu. Tối đa 2-3 mệnh đề trong một câu phức.

Cụm Từ Nâng Cao Với Non-Defining Clauses

Academic collocations:

Collocation	Ví dụ Band 8-9	Giải thích
which is particularly important	“Education, which is particularly important in developing nations, requires substantial investment.”	Nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt
which remains controversial	“Genetic engineering, which remains controversial, raises ethical questions.”	Chỉ vấn đề còn tranh cãi
which has been extensively researched	“This phenomenon, which has been extensively researched, still puzzles scientists.”	Chỉ nghiên cứu sâu rộng
whose impact cannot be underestimated	“Technology, whose impact cannot be underestimated, shapes modern life.”	Nhấn mạnh tác động lớn
which warrants careful consideration	“This proposal, which warrants careful consideration, could transform healthcare.”	Cần xem xét cẩn thận

Advanced phrases for IELTS Writing Task 2:

“Globalization, which has both proponents and critics, is an irreversible trend.”
→ Band 8: Thể hiện hai mặt của vấn đề.

“Social media, which despite its benefits poses significant risks, requires regulation.”
→ Band 9: Concession trong mệnh đề quan hệ (despite).

“Renewable energy, which represents the future of power generation, needs greater investment.”
→ Band 8: Dùng “represent” – động từ học thuật.

Sử Dụng Preposition + Which/Whom

Đây là cấu trúc rất nâng cao, thường thấy trong bài viết Band 8.5-9.0:

With “which”:

“The research, in which hundreds of participants were involved, lasted five years.”
→ Formal: in which = where (trong đó)

“The problem, to which there is no easy solution, requires international cooperation.”
→ Academic: to which = for it (cho vấn đề đó)

“The principles, on which modern democracy is based, originated in ancient Greece.”
→ Band 9: on which = on them (dựa trên những nguyên tắc đó)

With “whom”:

“My colleagues, with whom I have worked for years, are like family.”
→ Formal: with whom = with them

“The expert, from whom we received valuable advice, is internationally renowned.”
→ Academic: from whom = from him/her

Ví dụ trong IELTS Writing Task 2:

“Environmental issues, about which scientists have warned repeatedly, are finally receiving attention.”
→ Band 8.5: about which = about them (về những vấn đề đó)

“Educational reforms, for which substantial funding is required, take years to implement.”
→ Band 9: for which = for them (cho những cải cách đó)

So sánh với cách viết thông thường:

Normal: “The project needs funding. We have been working on it for years.”
Advanced: “The project, on which we have been working for years, needs funding.”
→ Cách thứ hai tạo sự liên kết mượt mà hơn và thể hiện grammatical range tốt hơn.

Các cấu trúc nâng cao kết hợp mệnh đề quan hệ không xác định với modal verbs passive voice perfect tenses dành cho Band 8-9

Lỗi Thường Gặp & Cách Sửa

Lỗi 1: Thiếu Dấu Phẩy Hoặc Đặt Sai Vị Trí

Đây là lỗi phổ biến nhất của học viên Việt Nam, có thể khiến bạn mất điểm Grammatical Accuracy nghiêm trọng.

❌ SAI:
“My teacher who is very experienced gives excellent advice.”

✅ ĐÚNG:
“My teacher, who is very experienced, gives excellent advice.”

Giải thích:
Khi nói về “my teacher” (giáo viên của tôi – đã xác định cụ thể), thông tin “very experienced” là bổ sung, không dùng để phân biệt giáo viên nào. Do đó PHẢI có dấu phẩy ở cả đầu và cuối mệnh đề quan hệ.

Thêm ví dụ:

❌ “Tokyo which is Japan’s capital is a modern city.”
✅ “Tokyo, which is Japan’s capital, is a modern city.”

❌ “My sister, who lives in Australia often visits home.”
✅ “My sister, who lives in Australia, often visits home.”
(Thiếu dấu phẩy thứ hai)

Lưu ý đặc biệt:
Trong IELTS Writing, thiếu hoặc thừa một dấu phẩy cũng được coi là lỗi. Examiner rất chú ý đến chi tiết này khi chấm Grammatical Range and Accuracy.

Lỗi 2: Dùng “That” Trong Non-Defining Relative Clauses

❌ SAI:
“My hometown, that is in the north of Vietnam, has beautiful landscapes.”

✅ ĐÚNG:
“My hometown, which is in the north of Vietnam, has beautiful landscapes.”

Giải thích:
“That” CHỈ được dùng trong Defining Relative Clauses (không có dấu phẩy). Với Non-Defining Relative Clauses, bạn PHẢI dùng “which” cho vật/địa điểm hoặc “who” cho người.

So sánh:

Defining (dùng “that” được): “The book that I bought yesterday is interesting.”
(Xác định quyển sách nào – không có dấu phẩy)

Non-Defining (KHÔNG dùng “that”): “This book, which I bought yesterday, is interesting.”
(Quyển sách này – đã xác định – có dấu phẩy – dùng “which”)

Thêm ví dụ sai thường gặp:

❌ “Shakespeare, that wrote Hamlet, is famous.”
✅ “Shakespeare, who wrote Hamlet, is famous.”

❌ “The Internet, that has changed our lives, is essential.”
✅ “The Internet, which has changed our lives, is essential.”

Lỗi 3: Nhầm Lẫn Giữa Defining Và Non-Defining

❌ SAI:
“Students, who study hard, will pass the exam.”

✅ ĐÚNG (nếu muốn nói tất cả sinh viên):
“My students, who study hard, will pass the exam.”

HOẶC ✅ ĐÚNG (nếu muốn nói chỉ một số sinh viên):
“Students who study hard will pass the exam.”

Giải thích:
Câu sai ban đầu có dấu phẩy nhưng dùng danh từ chung “students” (chưa xác định). Điều này tạo ra sự mâu thuẫn:

• Nếu dùng “My students” (đã xác định) → cần dấu phẩy (Non-Defining)
• Nếu dùng “Students” (chưa xác định) → không dấu phẩy (Defining)

Thêm ví dụ:

❌ “People, who live in cities, often face stress.”
✅ “People who live in cities often face stress.” (Defining – chỉ người sống ở thành phố)
✅ “City dwellers, who often face stress, need relaxation.” (Non-Defining – người thành phố nói chung)

Nguyên tắc nhớ:

• Tên riêng, sở hữu (my/his/the + specific noun) → Non-Defining (có dấu phẩy)
• Danh từ chung, chưa xác định → Defining (không dấu phẩy)

Lỗi 4: Thêm Đại Từ Thừa Sau Relative Pronoun

❌ SAI:
“My brother, who he lives in America, is an engineer.”

✅ ĐÚNG:
“My brother, who lives in America, is an engineer.”

Giải thích:
“Who” đã thay thế cho “my brother” rồi, không cần thêm “he” nữa. Đây là lỗi can thiệp tiếng Việt (trong tiếng Việt ta thường nói “anh tôi, người mà anh ấy sống ở Mỹ”).

Thêm ví dụ sai:

❌ “The company, which it was founded in 1990, is successful.”
✅ “The company, which was founded in 1990, is successful.”

❌ “Tokyo, where it has 13 million people, is crowded.”
✅ “Tokyo, which has 13 million people, is crowded.”
(Lưu ý: dùng “which” chứ không phải “where” khi nói về số lượng người)

Mẹo tránh lỗi:
Sau relative pronoun (who/which/where/when), động từ đi liền ngay, KHÔNG có đại từ (he/she/it/they) ở giữa.

Lỗi 5: Sử Dụng Sai Động Từ Theo Chủ Ngữ

❌ SAI:
“My parents, who lives in the countryside, are retired.”

✅ ĐÚNG:
“My parents, who live in the countryside, are retired.”

Giải thích:
“Who” thay thế cho “my parents” (số nhiều), nên động từ phải là “live” không phải “lives”. Nhiều học viên nhầm vì tập trung vào “my parents” ở đầu câu mà quên kiểm tra động từ trong mệnh đề quan hệ.

Thêm ví dụ:

❌ “My sister, who have three children, is very busy.”
✅ “My sister, who has three children, is very busy.”
(who = my sister, số ít → has)

❌ “The students, who was late, missed the instructions.”
✅ “The students, who were late, missed the instructions.”
(who = the students, số nhiều → were)

Nguyên tắc:
Động từ trong mệnh đề quan hệ phải chia theo danh từ mà relative pronoun thay thế, không phải theo từ gần nhất.

Ví dụ phức tạp:

✅ “The man, whose daughters are studying abroad, feels lonely.”
(daughters = số nhiều → are)

✅ “Companies, whose profit has increased, will expand operations.”
(profit = số ít → has)

Lỗi 6: Đặt Sai Vị Trí Mệnh Đề Quan Hệ

❌ SAI:
“I met a teacher yesterday, who inspired me greatly, at the conference.”

✅ ĐÚNG:
“I met a teacher at the conference yesterday, who inspired me greatly.”

Giải thích:
Mệnh đề quan hệ phải đặt ngay sau danh từ nó bổ sung nghĩa. Trong câu sai, “at the conference” chen giữa “teacher” và “who”, gây khó hiểu.

Nguyên tắc vị trí:
Noun + , + relative clause + , + rest of sentence

Lỗi 7: Lạm Dụng Quá Nhiều Mệnh Đề Trong Một Câu

❌ SAI (quá phức tạp):
“My teacher, who taught me English, who had studied in America, who was very patient, helped me a lot.”

✅ ĐÚNG:
“My teacher, who taught me English and had studied in America, was very patient and helped me a lot.”

Hoặc tách câu:
“My teacher, who taught me English, was very patient. She had studied in America and helped me significantly improve.”

Giải thích:
Quá nhiều mệnh đề quan hệ liên tiếp làm câu rườm rà, khó đọc. Examiner sẽ không đánh giá cao cách viết này dù đúng ngữ pháp.

Minh họa 7 lỗi phổ biến khi sử dụng mệnh đề quan hệ không xác định của học viên Việt Nam với cách sửa chi tiết

Bài Tập Thực Hành

Bài Tập 1: Điền Relative Pronoun Đúng

Hoàn thành câu với who, which, where, when, whose:

1. My grandmother, ____ is 80 years old, still goes jogging every morning.
2. The university, ____ I studied for four years, has excellent facilities.
3. Summer, ____ the weather is warmest, is the best time to visit.
4. The Internet, ____ has revolutionized communication, was invented in the 1960s.
5. Dr. Smith, ____ research focuses on climate change, won a prestigious award.
6. Ha Long Bay, ____ attracts millions of tourists annually, is a UNESCO World Heritage Site.
7. The 1990s, ____ the Internet became popular, changed society forever.
8. My colleague, ____ expertise is invaluable, will lead the new project.
9. Shakespeare, ____ wrote Hamlet, is considered the greatest playwright.
10. The conference, ____ took place in Singapore, was very informative.

Bài Tập 2: Thêm Dấu Phẩy Vào Đúng Vị Trí

Đặt dấu phẩy vào vị trí đúng (mỗi câu cần 2 dấu phẩy):

1. My hometown which is located in central Vietnam has beautiful beaches.
2. Professor Johnson who has taught here for 20 years will retire next month.
3. Tokyo where I spent three years is an amazing city.
4. The report which was published last week contains important findings.
5. My sister whose children are studying abroad visits them twice a year.
6. Winter when temperatures drop below zero is challenging for homeless people.
7. The company which was founded in 1995 now has offices worldwide.
8. Einstein who developed the theory of relativity revolutionized physics.
9. The smartphone which has become essential in modern life was introduced in 2007.
10. New York where my brother lives is a vibrant city.

Bài Tập 3: Tìm Và Sửa Lỗi

Mỗi câu có MỘT lỗi. Tìm và sửa:

1. My teacher, that inspired me greatly, retired last year.
2. London where it is the capital of UK is expensive.
3. The book, which I bought it yesterday, is very interesting.
4. Students, who studies hard, will succeed.
5. My parents who live in the countryside are farmers.
6. The Internet, who has changed our lives, is essential.
7. Shakespeare, which wrote Hamlet, lived in the 16th century.
8. My sister, who she works in a hospital, is a doctor.
9. The conference which was held in Bangkok was successful.
10. Technology, that develops rapidly, affects education.

Bài Tập 4: Kết Hợp Câu Sử Dụng Non-Defining Relative Clauses

Kết hợp hai câu thành một câu có Non-Defining Relative Clause:

1. My brother is an engineer. He lives in Singapore.
   → ___

2. The Mona Lisa is very famous. It was painted by Leonardo da Vinci.
   → ___

3. Professor Lee will give a lecture tomorrow. Her research focuses on AI.
   → ___

4. Paris is a beautiful city. I spent my honeymoon there.
   → ___

5. Summer is my favorite season. The weather is warmest then.
   → ___

6. The company was founded in 1990. It now employs 5,000 people.
   → ___

7. My grandmother is 85. She still goes swimming every day.
   → ___

8. The Internet has changed education. It was invented in the 1960s.
   → ___

9. Dr. Smith is an expert in medicine. I met him at a conference.
   → ___

10. Tokyo has a population of 14 million. It is Japan’s capital.
    → ___

Bài Tập 5: Viết Câu Hoàn Chỉnh Cho IELTS

Viết câu hoàn chỉnh sử dụng Non-Defining Relative Clauses cho các tình huống IELTS:

Speaking Part 2:

1. (Describe your hometown – use “which”)
   → ___

2. (Describe a person who influenced you – use “who”)
   → ___

Writing Task 2:
3. (Write about technology and education – use “which”)
→ ___

4. (Write about environmental problems – use “which”)
   → ___

5. (Write about social media – use “which”)
   → ___

Speaking Part 3:
6. (Discuss changes in your country – use “which”)
→ ___

7. (Talk about the importance of education – use “where”)
   → ___

Bài Tập 6: Phân Biệt Defining vs Non-Defining

Quyết định xem câu nào đúng hoặc cả hai đều đúng nhưng khác nghĩa:

1. A) Students who study hard will pass the exam.
   B) Students, who study hard, will pass the exam.

2. A) My sister who lives in London is a doctor.
   B) My sister, who lives in London, is a doctor.

3. A) The book that I bought is interesting.
   B) The book, which I bought, is interesting.

4. A) People who live in cities face more stress.
   B) People, who live in cities, face more stress.

5. A) The teacher who taught me English was excellent.
   B) Mr. Smith, who taught me English, was excellent.

Bài Tập 7: Nâng Cao – Preposition + Which/Whom

Viết lại câu sử dụng preposition + which/whom:

1. The problem is serious. There is no easy solution to it.
   → The problem, ___, is serious.

2. I have worked with these colleagues for years. They are like family.
   → My colleagues, ___, are like family.

3. Scientists have warned about environmental issues repeatedly. These issues are finally receiving attention.
   → Environmental issues, ___, are finally receiving attention.

4. Modern democracy is based on certain principles. These principles originated in ancient Greece.
   → The principles, ___, originated in ancient Greece.

5. We received valuable advice from the expert. He is internationally renowned.
   → The expert, ___, is internationally renowned.

Đáp Án Chi Tiết

Đáp Án Bài Tập 1:

1. who (my grandmother = người)
2. where (the university = nơi chốn)
3. when (summer = thời gian)
4. which (the Internet = vật)
5. whose (Dr. Smith’s research = sở hữu)
6. which (Ha Long Bay = địa danh)
7. when (the 1990s = thời gian)
8. whose (my colleague’s expertise = sở hữu)
9. who (Shakespeare = người)
10. which (the conference = sự kiện)

Giải thích thêm:

• Dùng “who” cho người (câu 1, 9)
• Dùng “which” cho vật, địa điểm, sự kiện (câu 4, 6, 10)
• Dùng “where” cho nơi chốn khi nhấn mạnh vị trí (câu 2)
• Dùng “when” cho thời gian (câu 3, 7)
• Dùng “whose” để chỉ sở hữu (câu 5, 8)

Đáp Án Bài Tập 2:

1. My hometown, which is located in central Vietnam, has beautiful beaches.
2. Professor Johnson, who has taught here for 20 years, will retire next month.
3. Tokyo, where I spent three years, is an amazing city.
4. The report, which was published last week, contains important findings.
5. My sister, whose children are studying abroad, visits them twice a year.
6. Winter, when temperatures drop below zero, is challenging for homeless people.
7. The company, which was founded in 1995, now has offices worldwide.
8. Einstein, who developed the theory of relativity, revolutionized physics.
9. The smartphone, which has become essential in modern life, was introduced in 2007.
10. New York, where my brother lives, is a vibrant city.

Nguyên tắc: Dấu phẩy thứ nhất đặt ngay sau danh từ, dấu phẩy thứ hai đặt ở cuối mệnh đề quan hệ.

Đáp Án Bài Tập 3:

1. ❌ “that” → ✅ “who” (không dùng “that” trong Non-Defining)
   “My teacher, who inspired me greatly, retired last year.”

2. ❌ “where it” → ✅ “which” (không thêm “it” thừa, dùng “which” cho thông tin về đặc điểm)
   “London, which is the capital of UK, is expensive.”

3. ❌ “which I bought it” → ✅ “which I bought” (bỏ “it” thừa)
   “The book, which I bought yesterday, is very interesting.”

4. ❌ “studies” → ✅ “study” (who = students, số nhiều)
   “Students, who study hard, will succeed.”

5. ❌ Thiếu dấu phẩy → ✅ Thêm dấu phẩy
   “My parents, who live in the countryside, are farmers.”

6. ❌ “who” → ✅ “which” (Internet = vật, không phải người)
   “The Internet, which has changed our lives, is essential.”

7. ❌ “which” → ✅ “who” (Shakespeare = người)
   “Shakespeare, who wrote Hamlet, lived in the 16th century.”

8. ❌ “who she” → ✅ “who” (bỏ “she” thừa)
   “My sister, who works in a hospital, is a doctor.”

9. ❌ Thiếu dấu phẩy → ✅ Thêm dấu phẩy
   “The conference, which was held in Bangkok, was successful.”

10. ❌ “that” → ✅ “which” (không dùng “that” trong Non-Defining)
    “Technology, which develops rapidly, affects education.”

Đáp Án Bài Tập 4:

1. My brother, who lives in Singapore, is an engineer.

2. The Mona Lisa, which was painted by Leonardo da Vinci, is very famous.

3. Professor Lee, whose research focuses on AI, will give a lecture tomorrow.

4. Paris, where I spent my honeymoon, is a beautiful city.

5. Summer, when the weather is warmest, is my favorite season.

6. The company, which was founded in 1990, now employs 5,000 people.

7. My grandmother, who is 85, still goes swimming every day.

8. The Internet, which was invented in the 1960s, has changed education.

9. Dr. Smith, whom I met at a conference, is an expert in medicine.

10. Tokyo, which is Japan’s capital, has a population of 14 million.

Lưu ý: Mỗi câu đều có dấu phẩy ở đầu và cuối mệnh đề quan hệ.

Đáp Án Bài Tập 5 (Gợi ý):

1. Speaking Part 2 – Hometown:
   “I’d like to talk about Hanoi, which is the capital of Vietnam. The city, which has a history of over 1,000 years, combines traditional culture with modern development.”

2. Speaking Part 2 – Person:
   “The person who influenced me most is my high school teacher, who taught me literature. She, who always encouraged critical thinking, changed my perspective on education.”

3. Writing Task 2 – Technology:
   “Technology, which has revolutionized education in recent decades, offers both opportunities and challenges. Online learning platforms, which have become increasingly popular, provide access to quality education for students worldwide.”

4. Writing Task 2 – Environment:
   “Environmental degradation, which threatens the planet’s future, requires immediate action. Climate change, which is caused primarily by human activities, affects all nations regardless of their development level.”

5. Writing Task 2 – Social media:
   “Social media platforms, which have billions of users globally, have transformed communication. These platforms, which allow instant connection across distances, also raise concerns about privacy and mental health.”

6. Speaking Part 3 – Changes:
   “Vietnam, which has experienced rapid economic growth, has undergone significant transformations. Cities like Ho Chi Minh, which have modernized quickly, now feature impressive infrastructure and technology.”

7. Speaking Part 3 – Education:
   “Universities, where young people develop critical skills, play a vital role in society. These institutions, which shape future leaders, must balance tradition with innovation.”

Đáp Án Bài Tập 6:

1. A) Đúng – Defining: Chỉ những sinh viên học chăm (một số)
   B) Sai – Non-Defining với “students” (danh từ chung) không hợp lý

2. A) Đúng – Defining: Có nhiều chị em, chỉ người ở London
   B) Đúng – Non-Defining: Chỉ có một chị em, bổ sung thông tin

3. A) Đúng – Defining: Quyển sách tôi mua (xác định quyển nào)
   B) Đúng – Non-Defining: Quyển sách này, bổ sung khi mua

4. A) Đúng – Defining: Chỉ người sống ở thành phố (không phải tất cả)
   B) Sai – “People” (danh từ chung) không dùng Non-Defining

5. A) Đúng – Defining: Có nhiều giáo viên, chỉ người dạy tiếng Anh
   B) Đúng – Non-Defining: Đã biết là Mr. Smith, bổ sung thông tin

Đáp Án Bài Tập 7:

1. The problem, to which there is no easy solution, is serious.

2. My colleagues, with whom I have worked for years, are like family.

3. Environmental issues, about which scientists have warned repeatedly, are finally receiving attention.

4. The principles, on which modern democracy is based, originated in ancient Greece.

5. The expert, from whom we received valuable advice, is internationally renowned.

Giải thích cấu trúc:

• to which = to it/them
• with whom = with them
• about which = about it/them
• on which = on it/them
• from whom = from him/her

Kết Bài

Non-Defining Relative Clauses là một công cụ ngữ pháp mạnh mẽ giúp bạn đạt Band 7-9 trong IELTS. Cấu trúc này không chỉ thể hiện khả năng sử dụng câu phức một cách chính xác mà còn giúp câu văn trở nên tự nhiên, mượt mà hơn.

Những điểm cần ghi nhớ:
✅ Luôn đặt dấu phẩy ở đầu và cuối mệnh đề quan hệ
✅ Không bao giờ dùng “that” trong Non-Defining Relative Clauses
✅ Chỉ sử dụng với danh từ đã được xác định rõ ràng
✅ Thông tin trong mệnh đề có thể bỏ đi mà câu vẫn đủ nghĩa
✅ Động từ trong mệnh đề phải chia theo danh từ mà relative pronoun thay thế

Để thành thạo cấu trúc này, bạn cần:

• Luyện tập viết ít nhất 10 câu mỗi ngày
• Đọc các bài mẫu Band 8-9 và phân tích cách sử dụng
• Ghi âm bản thân nói và kiểm tra xem có dùng đúng không
• Làm bài tập từ Cambridge IELTS books
• Nhờ giáo viên hoặc bạn bè kiểm tra dấu phẩy

Đề Luyện Tập Thêm

Speaking Topics:

1. Describe a city you have visited
   Yêu cầu: Dùng ít nhất 3 Non-Defining Relative Clauses với “which” và “where”
   Gợi ý: Nói về lịch sử thành phố, dân số, điểm tham quan

2. Talk about a person who inspired you
   Yêu cầu: Dùng “who” và “whose” ít nhất 4 lần
   Gợi ý: Mô tả ngoại hình, tính cách, thành tựu, ảnh hưởng của người đó

3. Describe a traditional festival in your country
   Yêu cầu: Kết hợp “which” và “when”
   Gợi ý: Giải thích nguồn gốc lễ hội, thời gian diễn ra, ý nghĩa văn hóa

Writing Task 2 Topics:

1. “Some people believe that technology has made our lives more complicated. To what extent do you agree or disagree?”
   Yêu cầu: Sử dụng Non-Defining Relative Clauses ít nhất 5 lần
   Gợi ý: Viết về Internet, smartphones, social media với mệnh đề quan hệ bổ sung thông tin

2. “Discuss the advantages and disadvantages of studying abroad.”
   Yêu cầu: Mỗi đoạn body phải có ít nhất 2 Non-Defining Relative Clauses
   Gợi ý: Nói về các quốc gia, trường đại học, kinh nghiệm cá nhân

3. “Environmental problems are too big for individual countries to solve. Discuss.”
   Yêu cầu: Dùng “which” để bổ sung thông tin về các vấn đề môi trường
   Gợi ý: Climate change, pollution, deforestation với các mệnh đề giải thích tác động

4. “Some people think that universities should provide knowledge and skills related to future careers. Others think the purpose of university is to provide knowledge for its own sake. Discuss both views.”
   Yêu cầu: Kết hợp Non-Defining Relative Clauses với các linking words
   Gợi ý: Nói về different university systems, educational philosophies

Practice Strategy:

Tuần 1-2: Tập trung vào dấu phẩy và relative pronouns cơ bản (who, which, where, when)

• Viết 10 câu đơn giản mỗi ngày
• Đọc to để quen với việc ngắt giọng tại dấu phẩy

Tuần 3-4: Luyện tập kết hợp với các cấu trúc khác

• Thêm modal verbs, perfect tenses vào mệnh đề quan hệ
• Viết các đoạn văn ngắn cho Writing Task 2

Tuần 5-6: Thực hành Speaking và Writing hoàn chỉnh

• Làm full test từ Cambridge IELTS
• Ghi âm Speaking và tự đánh giá
• Viết essays hoàn chỉnh và nhờ người sửa

Tuần 7-8: Nâng cao với preposition + which/whom

• Học các academic collocations
• Phân tích bài mẫu Band 9
• Tham gia mock test

Hãy nhớ rằng việc sử dụng đúng và tự nhiên quan trọng hơn việc sử dụng nhiều. Chất lượng luôn quan trọng hơn số lượng trong IELTS. Chúc bạn học tốt và đạt band điểm mong muốn!