IELTS Writing Task 2: STEM vs. Humanities: balancing education

Mở bài

Trong nhiều năm chấm và dạy IELTS, tôi thấy chủ đề STEM Vs. Humanities: Balancing Education xuất hiện thường xuyên trong đề thi thật, đặc biệt dưới các biến thể như ưu tiên ngân sách cho khoa học – công nghệ so với nghệ thuật – nhân văn, hay việc chương trình phổ thông nên thiên về khoa học hơn âm nhạc và mỹ thuật. Đây là chủ đề giáo dục kinh điển, dễ gợi tranh luận nhưng cũng dễ “trượt” khỏi yêu cầu đề nếu không phân tích kỹ. Trong bài viết này, bạn sẽ nhận được: 3 bài mẫu band 5-6, 6.5-7 và 8-9 hoàn chỉnh; phân tích chấm điểm bám sát band descriptors; danh sách từ vựng học thuật, cấu trúc câu ghi điểm; và checklist chiến lược trước/during/after khi viết.

Một số đề thi IELTS Writing Task 2 đã được xác minh trên các nguồn uy tín (IELTS Liz, IELTS-Blog, British Council/IDP) có nội dung tương tự:

• Some people think schools should focus more on science and technology and spend less time on music and art. To what extent do you agree or disagree? (tổng hợp trên IELTS Liz – Education topics)
• Governments should fund science subjects at universities more than arts and humanities because they are more useful to society. To what extent do you agree or disagree? (xuất hiện trong ngân hàng đề tổng hợp bởi IELTS-Blog/diễn đàn thí sinh)
• In some countries, fewer students choose science subjects. Why is this happening? What are the effects on society? (chủ đề Education/Science thường gặp trên các trang luyện thi chính thống)

Bài viết dưới đây chọn một đề phổ biến và gần với ý định tìm kiếm “balancing education” để phân tích chuyên sâu kèm bài mẫu chuẩn band.

[internal_link: Từ vựng chủ đề Education]
[internal_link: Hướng dẫn viết mở bài Task 2]
[internal_link: Cấu trúc lập luận band 7+]

1. Đề Bài và Phân Tích

Some people argue that universities should allocate more resources to science and technology subjects and less to arts and humanities. To what extent do you agree or disagree?

Dịch đề: Một số người cho rằng các trường đại học nên phân bổ nhiều nguồn lực hơn cho các ngành khoa học và công nghệ, và ít hơn cho nghệ thuật và khoa học nhân văn. Bạn đồng ý hay không đồng ý ở mức độ nào?

Phân tích đề bài:

• Dạng câu hỏi: Opinion/Agree-Disagree (nêu quan điểm rõ ràng và nhất quán). Có thể chọn 1 trong 3 hướng: hoàn toàn đồng ý, hoàn toàn phản đối, hoặc đồng ý một phần (balanced view).
• Thuật ngữ quan trọng:
  • allocate resources: phân bổ nguồn lực (ngân sách, giảng viên, cơ sở vật chất)
  • arts and humanities: nghệ thuật (music, fine arts) và nhân văn (history, philosophy, literature)
  • science and technology subjects: STEM
• Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
  • Dịch máy và nhầm “humanity” với “humanities”; dùng số ít sai (“humanities is” đôi khi đúng theo đơn vị học thuật, nhưng cần nhất quán; an toàn là “the humanities are”).
  • Lạm dụng ví dụ Việt Nam thiếu tính khái quát, hoặc đưa số liệu không kiểm chứng.
  • Viết “STEM is better” kiểu tuyệt đối, thiếu phân tích “trade-off” và giải pháp cân bằng.
  • Sai mạo từ a/an/the, giới từ trong collocations (invest in, spend on, focus on).
• Cách tiếp cận chiến lược:
  • Bước 1: Chốt lập trường: cân bằng (đồng ý một phần) là an toàn cho “balancing education”.
  • Bước 2: Lập dàn ý theo lợi ích – rủi ro – giải pháp (benefits of STEM focus vs. risks of neglecting humanities + policy design).
  • Bước 3: Dùng ví dụ mang tính phổ quát (AI ethics, digital humanities, communication skills).
  • Bước 4: Kết luận tái khẳng định “prioritise-without-excluding”.

Minh họa cân bằng STEM và Humanities trong giáo dục đại học

2. Bài Mẫu Band 8-9

Giới thiệu: Bài band 8-9 thể hiện lập trường nhất quán, lập luận sâu, tổ chức mạch lạc, từ vựng chính xác, ngữ pháp đa dạng với ít lỗi. Từ vựng chủ đề và ví dụ mang tính toàn cầu.

Bài luận (khoảng 300 từ):
While economic competitiveness increasingly hinges on innovation, it would be shortsighted to divert resources from the arts and humanities to STEM wholesale. I agree that universities should expand capacity in science and technology; however, this must not come at the expense of disciplines that cultivate ethical judgment, civic literacy, and persuasive communication.

On the one hand, bolstering STEM funding is defensible. Advanced laboratories, industry partnerships, and data infrastructure are expensive, and such investment often yields public goods: medical breakthroughs, green technologies, and digital public services. Moreover, labour-market forecasts consistently indicate robust demand for engineers and data scientists.

On the other hand, narrowing the curriculum impoverishes the very innovation ecosystem policymakers seek to strengthen. Designing AI that is fair, explainable, and accountable is as much a philosophical and legal challenge as it is a technical one. Employers also prize transferable skills—argumentation, cross-cultural communication, and historical perspective—that the humanities teach systematically. Universities that underfund these areas risk producing technically adept graduates who struggle to reason about values, narratives, and unintended consequences.

A smarter path is targeted prioritisation with safeguards. Institutions can set a floor for arts and humanities funding while promoting interdisciplinary programmes—computational linguistics, digital humanities, and tech policy—that link inquiry to impact. Equally, assessment metrics should move beyond narrow return-on-investment calculations to include societal outcomes such as democratic participation or media literacy.

In short, we should privilege STEM growth without embracing a zero-sum mindset. When universities resource both code and conscience, they graduate innovators who can build powerful tools and articulate the purposes to which those tools should be put.

Phân Tích Band Điểm

Tại Sao Bài Này Đạt Điểm Cao

• Trả lời đúng trọng tâm “allocate resources” với giải pháp “floor funding” và “metrics beyond ROI”.
• Sử dụng ví dụ mang tính toàn cầu (AI fairness, green tech), tránh ví dụ khó kiểm chứng.
• Vận dụng lập luận hai mặt và đề xuất mô hình chính sách cụ thể (interdisciplinary programmes).
• Collocations chặt: labour-market forecasts, underfund these areas, targeted prioritisation.
• Cấu trúc câu đa dạng: mệnh đề quan hệ, cụm phân từ, conditional implied, parallelism.
• Từ nối tự nhiên, không lạm dụng moreover/furthermore.
• Kết luận mang tính tổng hợp “code and conscience”, tạo ấn tượng mạnh.

3. Bài Mẫu Band 6.5-7

Giới thiệu: Bài band 6.5-7 có lập trường rõ, phát triển tương đối đầy đủ nhưng từ vựng/biểu đạt chưa thật sắc; có vài chỗ lặp từ hoặc cấu trúc câu chưa đa dạng.

Bài luận (khoảng 265 từ):
Many people argue that universities should invest more in science and technology and spend less on arts and humanities. I partly agree because modern economies need engineers and programmers, but I also believe cutting funds for non-STEM subjects would create new problems.

First, increasing the budget for STEM can support laboratories, research projects, and internships with companies. These steps help students gain practical experience and meet the needs of the job market. For example, cooperation between universities and local tech firms can boost innovation and make graduates more employable.

However, if universities reduce resources for humanities too much, students may lack essential soft skills. Subjects like philosophy, history or literature teach critical thinking, argumentation, and empathy. These abilities are important for teamwork and leadership, not only for culture. Moreover, some technologies raise ethical questions, and people who understand society and law are needed to guide them.

Therefore, a balanced plan is better. Universities can prioritise STEM growth while keeping a basic level of funding for arts and humanities. They could also design joint programmes, such as data science with communication or computer science with linguistics. In this way, students benefit from both sides and become flexible professionals.

In conclusion, science and technology deserve more attention today, but we should not treat education as a zero-sum game. A healthy university system supports innovation and also prepares students to think clearly about values and people.

Phân Tích Band Điểm

So Sánh Với Bài Band 8-9

• Ý tưởng: Bài 8-9 có tầng sâu (AI ethics, métrics beyond ROI), bài 6.5-7 dừng ở “soft skills”.
• Từ vựng: Bài 8-9 dùng collocations học thuật và ẩn dụ “zero-sum mindset” tự nhiên; bài 6.5-7 lặp từ và ít biến hóa.
• Cấu trúc: Bài 8-9 tận dụng mệnh đề quan hệ, cụm phân từ; bài 6.5-7 chủ yếu câu đơn/ghép.
• Tính thuyết phục: Bài 8-9 đưa giải pháp cụ thể (floor funding, interdisciplinary programmes); bài 6.5-7 nêu chung.

4. Bài Mẫu Band 5-6

Giới thiệu: Ở mức 5-6, bài viết thường có quan điểm nhưng phát triển ý chưa sâu, liên kết lỏng, từ vựng hạn chế; xuất hiện lỗi mạo từ, chia thì, giới từ và collocations.

Bài luận (khoảng 260 từ, lỗi sai được làm nổi bật):
Some people say universities must give more money to science and technology and less to arts and humanities. I mostly agree because STEM give more jobs and make economy stronger. The humanities is interesting, but it not help people to get work easily.

Firstly, scientific subjects need expensive equipment, so spending there is reasonable. Students can practice experiments and do internship in company, which is good for the career. Also, countries want more engineers for development, so we should focus on that.

However, I think it is not good to cut arts and humanities too much. Humanities teach many soft skill like communication and creative thinking. If students only study STEM, they will become machine people and they cannot understand culture or society. Also literature and history is important for citizen to know the past.

For solution, universities should keep some money for art and give more to STEM. In my opinion this balance is around 70 to 30 percent, which seems fair for now. In conclusion, science and technology need more resources, but we should not delete arts and humanities from university.

Phân Tích Band Điểm

Học Từ Những Lỗi Sai

Cách Cải Thiện Từ Band 6 Lên Band 7

• Nâng collocations: employability, allocate resources, interdisciplinary programme thay vì cụm tự chế.
• Sửa triệt để lỗi ngữ pháp nền tảng: mạo từ (the arts), S–V agreement (humanities are), thì và trợ động từ.
• Thêm chiều sâu lập luận: rủi ro đạo đức của AI, vai trò media literacy.
• Dùng ví dụ khái quát thay cho số liệu bịa: ví dụ “AI hiring tools require ethical oversight”.
• Tổ chức đoạn: mỗi đoạn 1 luận điểm rõ, 2-3 câu phát triển + ví dụ + mini-conclusion.

5. Từ Vựng Quan Trọng

Lưu ý phát âm: luyện chậm – nhanh – câu; ghi nhớ qua cụm.

6. Cấu Trúc Câu Điểm Cao

1. Câu phức với mệnh đề phụ thuộc

• Công thức: Mệnh đề chính + when/while/although/because + mệnh đề phụ.
• Ví dụ (trích Band 8-9): Although innovation drives growth, it would be shortsighted to divert resources from the humanities.
• Vì sao ghi điểm: Tạo quan hệ nhân quả/nhượng bộ rõ ràng, tăng chiều sâu lập luận.
• Ví dụ thêm:
  • Because budgets are limited, universities must set priorities.
  • While STEM skills are marketable, ethics remains indispensable.
• Lỗi thường gặp: Dùng “despite” + mệnh đề sai; cần “despite + V-ing/noun”.

2. Mệnh đề quan hệ không xác định (non-defining relative clause)

• Công thức: Danh từ, which/who + mệnh đề, …
• Ví dụ: Advanced laboratories, which are costly to maintain, can deliver public goods.
• Ghi điểm: Bổ sung thông tin học thuật mượt, dấu phẩy chuẩn.
• Ví dụ thêm:
  • Humanities, which cultivate critical thinking, deserve protection.
  • AI systems, which affect many sectors, require oversight.
• Lỗi: Quên dấu phẩy; dùng “that” trong non-defining là sai.

3. Cụm phân từ (participle phrase)

• Công thức: V-ing/V-ed + cụm, + mệnh đề chính.
• Ví dụ: Promoting interdisciplinary programmes, universities can link inquiry to impact.
• Ghi điểm: Ngắn gọn, trang trọng, giảm lặp từ.
• Ví dụ thêm:
  • Addressing budget constraints, policymakers can stage reforms.
  • Informed by evidence, leaders avoid symbolic cuts.
• Lỗi: Sai chủ ngữ logic (dangling participle).

4. Câu chẻ (Cleft sentences)

• Công thức: It is/was + X + that/who + mệnh đề.
• Ví dụ: It is targeted prioritisation that balances growth with equity.
• Ghi điểm: Nhấn mạnh trọng tâm lập luận.
• Ví dụ thêm:
  • It is ethical oversight that makes AI trustworthy.
  • It was interdisciplinary teaching that improved outcomes.
• Lỗi: Lạm dụng gây gượng; chọn điểm nhấn phù hợp.

5. Câu điều kiện nâng cao (mixed/implicit conditionals)

• Công thức: If + past simple, would + V; hoặc biến thể ngụ ý.
• Ví dụ: If universities underfund the humanities, innovation may become value-blind.
• Ghi điểm: Thiết lập kịch bản giả định, thuyết phục.
• Ví dụ thêm:
  • If metrics exclude social impact, policies will skew funding.
  • Without safeguards, budget shifts could be regressive.
• Lỗi: Nhầm lẫn thời và would/will.

6. Đảo ngữ (Inversion for emphasis)

• Công thức: Not only + trợ ĐT + S + V, but also…
• Ví dụ: Not only do STEM labs demand capital, but they also require sustained maintenance.
• Ghi điểm: Tạo nhịp điệu học thuật, nhấn mạnh song hành.
• Ví dụ thêm:
  • Only by setting a funding floor can balance be preserved.
  • Rarely has consensus been reached so quickly.
• Lỗi: Quên đảo trợ động từ; dùng sai thì.

Cấu trúc câu band 8 cho chủ đề giáo dục và cân bằng STEM Humanities

7. Checklist Tự Đánh Giá

• Trước khi viết:
  • Xác định rõ dạng đề (Agree/Disagree? Advantages? Solutions?) và lập trường.
  • Gạch 3 luận điểm chính; mỗi luận điểm 1 ví dụ khái quát có sức thuyết phục.
  • Chọn 6-8 collocations chủ đề sẽ dùng (allocate resources, ethical oversight).
• Trong khi viết:
  • Mở bài: paraphrase đề + thesis rõ ràng về “balance”.
  • Thân bài: mỗi đoạn 1 idea; phát triển bằng because/so/therefore + ví dụ.
  • Dùng 2-3 cấu trúc nâng cao tự nhiên (mệnh đề quan hệ, cụm phân từ).
• Sau khi viết:
  • Soát mạo từ a/an/the; S–V; số ít/số nhiều (the humanities are).
  • Thay lặp bằng từ đồng nghĩa hợp lý (prioritise/privilege/emphasise).
  • Cắt câu quá dài; kiểm tra liên từ (however, therefore) đặt đúng vị trí.
• Quản lý thời gian:
  • 3 phút phân tích đề, 4 phút dàn ý, 27 phút viết, 6 phút soát lỗi.
  • Đặt mốc 12-13 phút phải xong đoạn thân 1.

Kết bài

Chủ đề STEM vs. Humanities: balancing education không chỉ “hot” trong kỳ thi mà còn phản ánh tranh luận thật trong giáo dục đại học. Để đạt band cao ở IELTS Writing Task 2, bạn cần: xác định lập trường nhất quán, phân tích hai mặt có chiều sâu, sử dụng từ vựng học thuật và cấu trúc câu đa dạng nhưng tự nhiên. Hãy luyện theo lộ trình: viết nháp 30 phút, soát lỗi có mục tiêu (mạo từ, S–V, collocations), đối chiếu với checklist, rồi so sánh với bài mẫu band 7-8 để nâng cấp lập luận. Thời gian cải thiện thực tế thường 4–8 tuần nếu bạn viết 2 bài/tuần và nhận phản hồi chất lượng.

Bạn có thể bắt đầu bằng cách viết lại đề hôm nay và đăng bài trong phần bình luận để được góp ý từ cộng đồng. Tham khảo thêm: [internal_link: Hướng dẫn viết mở bài Task 2], [internal_link: Từ vựng chủ đề Education], [internal_link: Chiến lược lập dàn ý trong 5 phút]. Hãy nhớ: không cần “hy sinh” Humanities để phát triển STEM; điều quan trọng là thiết kế cân bằng thông minh – chính điều đó cũng là tinh thần của IELTS: tư duy phản biện, lập luận mạch lạc và giao tiếp thuyết phục.