Trong bối cảnh toàn cầu hóa và yêu cầu minh bạch ngày càng cao, chủ đề “whistleblowing” (tố cáo sai phạm) và “transparency” (minh bạch) đã trở thành một trong những chủ đề phổ biến trong IELTS Writing Task 2. Đây là chủ đề thuộc nhóm Society & Ethics, thường xuyên xuất hiện trong các kỳ thi thực tế với tần suất khoảng 2-3 lần mỗi năm.
Chủ đề này đặc biệt quan trọng vì nó liên quan đến đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội và quyền lợi cá nhân – những vấn đề đang được quan tâm rộng rãi trên toàn thế giới. Học viên Việt Nam thường gặp khó khăn với chủ đề này do sự khác biệt về văn hóa và cách nhìn nhận về lòng trung thành tổ chức so với trách nhiệm xã hội.
Trong bài viết này, bạn sẽ học được:
- 3 bài mẫu hoàn chỉnh từ Band 5-6, Band 6.5-7 đến Band 8-9 với phân tích chi tiết
- Cách tiếp cận và phát triển ý tưởng cho dạng đề này
- Từ vựng chuyên ngành và cấu trúc câu “ăn điểm” cao
- Những lỗi sai phổ biến của học viên Việt Nam và cách khắc phục
Một số đề thi thực tế đã được xác minh liên quan đến chủ đề này bao gồm:
- “Some people believe that employees should be allowed to report wrongdoing in their workplace without fear of consequences. Others think this could harm the reputation of organizations. Discuss both views and give your opinion.” (British Council, 2022)
- “Transparency in government and business is essential for a healthy society. To what extent do you agree or disagree?” (IDP, 2023)
- “Whistleblowers who expose corporate or government wrongdoing are often treated as heroes, but they may also face serious consequences. Discuss the advantages and disadvantages of whistleblowing.” (Cambridge IELTS Exam, 2023)
Đề Writing Part 2 Thực Hành
Some people believe that employees who expose wrongdoing in their organizations (whistleblowers) should be protected by law, while others argue that such actions damage company reputation and employee loyalty. Discuss both views and give your own opinion.
Dịch đề: Một số người tin rằng nhân viên tố cáo sai phạm trong tổ chức của họ (người tố giác) nên được bảo vệ bởi pháp luật, trong khi những người khác lại cho rằng những hành động như vậy gây tổn hại đến danh tiếng công ty và lòng trung thành của nhân viên. Thảo luận cả hai quan điểm và đưa ra ý kiến của bạn.
Phân tích đề bài:
Đây là dạng câu hỏi Discussion + Opinion – một trong những dạng phổ biến nhất trong IELTS Writing Task 2. Yêu cầu của đề bài gồm:
- Thảo luận quan điểm thứ nhất: Người tố cáo nên được bảo vệ bởi pháp luật
- Thảo luận quan điểm thứ hai: Việc tố cáo gây hại cho danh tiếng và lòng trung thành
- Đưa ra ý kiến cá nhân: Bạn đồng ý với quan điểm nào hoặc có lập trường cân bằng
Thuật ngữ quan trọng cần hiểu:
- Whistleblowers: Người tố cáo sai phạm từ bên trong tổ chức (nhân viên, cựu nhân viên)
- Wrongdoing: Hành vi sai trái, vi phạm pháp luật hoặc đạo đức
- Protected by law: Được luật pháp bảo vệ khỏi trả thù, sa thải hoặc phân biệt đối xử
- Company reputation: Danh tiếng, uy tín của công ty
- Employee loyalty: Lòng trung thành của nhân viên đối với tổ chức
Những lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
- Chỉ tập trung vào một quan điểm mà bỏ qua quan điểm còn lại
- Không đưa ra ý kiến cá nhân rõ ràng trong phần kết luận
- Sử dụng ví dụ không liên quan hoặc quá chung chung
- Nhầm lẫn giữa “whistleblowing” với “complaining” (than phiền thông thường)
- Thiếu từ vựng chuyên ngành về đạo đức và pháp luật
Cách tiếp cận chiến lược:
- Introduction: Paraphrase đề bài + nêu rõ bài viết sẽ thảo luận cả hai quan điểm và đưa ra ý kiến cá nhân
- Body Paragraph 1: Lý do tại sao người tố cáo nên được bảo vệ (công lý, lợi ích công cộng, ngăn chặn tham nhũng)
- Body Paragraph 2: Lý do tại sao tố cáo có thể gây hại (danh tiếng công ty, văn hóa nội bộ, lạm dụng quyền tố cáo)
- Conclusion: Tóm tắt + ý kiến cá nhân rõ ràng (nên cân bằng giữa bảo vệ người tố cáo và lợi ích tổ chức)
Tương tự như tầm quan trọng của thực hành kinh doanh có đạo đức, việc tố cáo sai phạm cũng đòi hỏi một hệ thống pháp lý và văn hóa tổ chức phù hợp để đảm bảo công bằng cho tất cả các bên liên quan.
Nhân viên tố cáo sai phạm trong công ty được luật pháp bảo vệ trước hành vi trả thù
Bài Mẫu Band 8-9
Bài viết Band 8-9 thể hiện sự thành thạo xuất sắc về ngôn ngữ với từ vựng phong phú, cấu trúc câu đa dạng và khả năng phát triển ý tưởng sâu sắc. Bài viết dưới đây đạt khoảng 310 từ, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của đề bài với lập luận chặt chẽ và ví dụ thuyết phục.
The debate over whether whistleblowers deserve legal protection has become increasingly prominent in today’s corporate landscape. While some advocate for safeguarding employees who expose organizational misconduct, others contend that such actions undermine corporate integrity and workforce morale. This essay will examine both perspectives before presenting my own viewpoint.
Proponents of whistleblower protection argue that legal safeguards are essential for maintaining ethical standards in organizations. When employees feel secure reporting wrongdoing without fear of retaliation, it creates a deterrent against corporate fraud, environmental violations, and financial misconduct. The Enron scandal, for instance, demonstrated how the absence of protection mechanisms allowed systemic corruption to flourish unchecked. Furthermore, whistleblowing serves the broader public interest by exposing practices that could endanger consumer safety or economic stability. Legal frameworks such as the UK’s Public Interest Disclosure Act exemplify how governments can balance organizational autonomy with accountability.
Conversely, critics highlight the potential damage that whistleblowing can inflict on organizational reputation and internal cohesion. Companies invest considerable resources in building brand credibility, which can be irreparably harmed by public disclosures, even when allegations prove unfounded. Additionally, a culture where employees readily report colleagues may foster distrust and paranoia, ultimately eroding the collaborative environment necessary for innovation. There is also concern that legal protections might be exploited by disgruntled employees seeking revenge rather than genuinely addressing ethical concerns.
In my opinion, while organizational loyalty and reputation are valuable, they should not supersede the imperative of ethical conduct and public welfare. However, effective whistleblower protection requires careful implementation. Rather than encouraging indiscriminate reporting, legislation should establish clear criteria distinguishing genuine public interest disclosures from malicious accusations. Organizations should also develop robust internal reporting mechanisms, allowing concerns to be addressed confidentially before external disclosure becomes necessary.
In conclusion, although whistleblowing may occasionally damage corporate reputation, the societal benefits of exposing wrongdoing justify legal protection. The key lies in creating balanced frameworks that protect legitimate whistleblowers while preventing abuse of such protections.
Phân Tích Band Điểm
| Tiêu chí | Band | Nhận xét |
|---|---|---|
| Task Response (Hoàn thành yêu cầu) | 9.0 | Bài viết thảo luận đầy đủ và cân bằng cả hai quan điểm với độ sâu ấn tượng. Ý kiến cá nhân được trình bày rõ ràng với lập trường có sắc thái (“while…should not supersede”). Sử dụng ví dụ thực tế cụ thể (Enron, UK’s Public Interest Disclosure Act) để minh họa quan điểm. |
| Coherence & Cohesion (Mạch lạc & Liên kết) | 9.0 | Cấu trúc bài viết logic và rõ ràng với sự phân đoạn hợp lý. Sử dụng đa dạng từ nối tinh tế (While, Furthermore, Conversely, Additionally, However, Rather than). Mỗi đoạn có topic sentence mạnh mẽ và phát triển ý tưởng mạch lạc. Kết luận tóm tắt hiệu quả và đưa ra giải pháp cân bằng. |
| Lexical Resource (Từ vựng) | 8.5 | Từ vựng học thuật phong phú và chính xác với collocations tự nhiên (safeguarding employees, organizational misconduct, workforce morale, systemic corruption, brand credibility, internal cohesion). Sử dụng từ đồng nghĩa để tránh lặp từ (expose/disclose, wrongdoing/misconduct). Paraphrasing hiệu quả từ đề bài sang introduction. |
| Grammatical Range & Accuracy (Ngữ pháp) | 9.0 | Đa dạng cấu trúc câu phức tạp với độ chính xác cao. Sử dụng thành thạo mệnh đề quan hệ, câu phức với nhiều mệnh đề phụ thuộc, cấu trúc bị động, và câu điều kiện. Không có lỗi ngữ pháp đáng kể. Kiểm soát tốt thì động từ và sự hòa hợp chủ-vị trong các câu phức tạp. |
Các Yếu Tố Giúp Bài Này Được Chấm Điểm Cao
-
Thesis statement tinh tế và học thuật: Câu “This essay will examine both perspectives before presenting my own viewpoint” thể hiện cách tiếp cận có phương pháp và học thuật, tạo kỳ vọng rõ ràng cho người đọc về cấu trúc bài viết.
-
Sử dụng ví dụ thực tế cụ thể: Việc đề cập đến vụ bê bối Enron và Đạo luật Công khai Lợi ích Công cộng của Anh cho thấy kiến thức sâu rộng và khả năng áp dụng lý thuyết vào thực tế, điều này rất được giám khảo đánh giá cao.
-
Cân bằng giữa hai quan điểm: Bài viết dành độ dài tương đương cho cả hai quan điểm (khoảng 80-90 từ mỗi đoạn body), thể hiện sự công bằng trong phân tích thay vì thiên vị một phía.
-
Ý kiến cá nhân có sắc thái: Thay vì đồng ý hoàn toàn với một bên, tác giả đưa ra quan điểm cân bằng “while…should not supersede”, cho thấy tư duy phản biện và trưởng thành.
-
Collocation tự nhiên và học thuật: Các cụm từ như “maintain ethical standards”, “serves the broader public interest”, “foster distrust and paranoia”, “supersede the imperative” thể hiện vốn từ vựng phong phú và khả năng kết hợp từ tự nhiên.
-
Kết luận đưa ra giải pháp: Thay vì chỉ tóm tắt, phần kết luận đưa ra hướng giải quyết vấn đề (“creating balanced frameworks”), thể hiện tư duy phân tích cao cấp.
-
Liên kết logic giữa các câu: Mỗi câu kết nối chặt chẽ với câu trước đó thông qua từ nối, đại từ chỉ định hoặc quan hệ ngữ nghĩa, tạo luồng ý tưởng trôi chảy.
Bài Mẫu Band 6.5-7
Bài viết Band 6.5-7 thể hiện khả năng sử dụng ngôn ngữ tốt với ý tưởng rõ ràng, nhưng còn hạn chế về độ tinh tế trong từ vựng và cấu trúc câu so với Band 8-9. Bài viết dưới đây đạt khoảng 275 từ.
The issue of whether whistleblowers should have legal protection is widely debated today. Some people think that employees who report wrongdoing should be protected by law, while others believe this can harm the company’s image and make employees less loyal. This essay will discuss both sides and give my opinion.
On the one hand, protecting whistleblowers by law has several advantages. Firstly, when employees feel safe to report illegal activities, it helps prevent serious problems like fraud or corruption in companies. For example, if workers can report safety violations without losing their jobs, it can save many lives. Secondly, legal protection encourages people to do the right thing and speak up when they see something wrong. This creates a more honest and transparent business environment, which benefits everyone in society.
On the other hand, some people argue that whistleblowing can damage a company’s reputation badly. When employees expose problems publicly, it can make customers lose trust in the company, even if the problem is small. This can lead to financial losses and affect many innocent workers. Moreover, if employees know they are protected by law, some might abuse this protection to make false accusations against colleagues they don’t like. This could create a negative atmosphere in the workplace where people don’t trust each other.
In my opinion, I believe that whistleblower protection is necessary, but there should be clear rules about when and how people can report wrongdoing. Companies should also create internal systems where employees can report problems privately first before going public. This way, we can protect both honest whistleblowers and company reputation.
In conclusion, while whistleblowing may sometimes harm company image, protecting people who expose serious wrongdoing is more important for society. The government should make laws that balance these different concerns.
Phân Tích Band Điểm
| Tiêu chí | Band | Nhận xét |
|---|---|---|
| Task Response (Hoàn thành yêu cầu) | 7.0 | Bài viết đề cập đầy đủ cả hai quan điểm và đưa ra ý kiến cá nhân rõ ràng. Tuy nhiên, ví dụ còn chung chung (“safety violations”, “fraud or corruption”) thay vì dẫn chứng cụ thể. Phát triển ý tưởng đầy đủ nhưng chưa sâu sắc như Band 8-9. |
| Coherence & Cohesion (Mạch lạc & Liên kết) | 6.5 | Cấu trúc bài rõ ràng với từ nối cơ bản (Firstly, Secondly, Moreover, On the other hand). Tuy nhiên, sử dụng linking words còn đơn điệu và có phần máy móc. Mỗi đoạn có topic sentence nhưng chưa thực sự tinh tế. |
| Lexical Resource (Từ vựng) | 6.5 | Từ vựng đủ để truyền đạt ý tưởng nhưng còn hạn chế về phạm vi và độ tinh tế. Một số collocation cơ bản (legal protection, serious problems, negative atmosphere). Có lặp lại từ “company” nhiều lần thay vì sử dụng đồng nghĩa. Paraphrasing từ đề bài chưa hiệu quả. |
| Grammatical Range & Accuracy (Ngữ pháp) | 7.0 | Sử dụng đa dạng cấu trúc câu bao gồm câu phức và câu ghép. Có một số cấu trúc phức tạp (When employees feel safe, if workers can report) nhưng chủ yếu là cấu trúc trung cấp. Không có lỗi ngữ pháp nghiêm trọng, kiểm soát tốt thì động từ. |
So Sánh Với Bài Band 8-9
| Khía cạnh | Band 8-9 | Band 6.5-7 | Giải thích |
|---|---|---|---|
| Introduction | “The debate over whether whistleblowers deserve legal protection has become increasingly prominent” | “The issue of whether whistleblowers should have legal protection is widely debated” | Bài Band 8-9 sử dụng từ vựng tinh tế hơn (deserve, increasingly prominent) và cấu trúc câu phức tạp hơn. Bài Band 6.5-7 đơn giản và trực tiếp hơn. |
| Ví dụ minh họa | “The Enron scandal, for instance, demonstrated how the absence of protection mechanisms allowed systemic corruption to flourish” | “For example, if workers can report safety violations without losing their jobs, it can save many lives” | Bài Band 8-9 sử dụng ví dụ thực tế cụ thể với phân tích sâu, trong khi Band 6.5-7 dùng ví dụ giả định chung chung. |
| Từ vựng | “safeguarding employees”, “organizational misconduct”, “workforce morale”, “systemic corruption” | “legal protection”, “illegal activities”, “serious problems”, “negative atmosphere” | Bài Band 8-9 sử dụng từ vựng học thuật và collocation chính xác, Band 6.5-7 dùng từ vựng cơ bản nhưng đủ nghĩa. |
| Cấu trúc câu | “Rather than encouraging indiscriminate reporting, legislation should establish clear criteria distinguishing genuine public interest disclosures from malicious accusations” | “Companies should also create internal systems where employees can report problems privately first before going public” | Bài Band 8-9 có câu phức tạp với nhiều mệnh đề và cấu trúc nâng cao (Rather than…, distinguishing…from…), Band 6.5-7 dùng cấu trúc đơn giản hơn. |
| Depth of analysis | Phân tích nhiều khía cạnh: ethical standards, public interest, brand credibility, internal cohesion, balanced frameworks | Phân tích cơ bản: prevents problems, encourages honesty, damages reputation, creates distrust | Bài Band 8-9 có chiều sâu phân tích và xem xét nhiều góc độ hơn so với Band 6.5-7. |
So sánh chất lượng bài viết IELTS Writing Task 2 ở các band điểm từ 6 đến 9
Bài Mẫu Band 5-6
Bài viết Band 5-6 thể hiện khả năng giao tiếp cơ bản nhưng còn nhiều hạn chế về từ vựng, ngữ pháp và tổ chức ý tưởng. Bài viết dưới đây đạt khoảng 260 từ với một số lỗi sai điển hình.
Nowadays, many people talk about the whistleblowers. Some people think that the employees who tell about bad things in company should be protect by law. But other people think it is bad for company reputation and employee loyalty. I will discuss both view in this essay.
First, I think protect whistleblowers is important. Because if people can tell about bad things happen in company, it will help to stop the corruption and illegal things. Many company do bad things like cheat customers or destroy environment. If employees can report this without afraid, it will be better for society. Also, when there is law protection, more people will be brave to speak the truth. This make the business more honest.
However, some people disagree with this idea. They think when employees tell bad things about company to public, it will make company image very bad. Customer will not trust the company anymore and the company can lose money. Also, if one employee report another employee, other workers will feel not safe and they cannot trust each other. This will make bad working environment. Some employee maybe use the law to revenge their boss or colleague that they don’t like.
In my opinion, I think government should make law to protect whistleblowers but also need to be careful. Company should have the system for employee to report problem inside first. If the company don’t solve the problem, then employee can report to outside. This way can protect both whistleblower and company.
To conclude, although whistleblowing can hurt company reputation, I believe it is necessary to have law protection for people who report serious wrong things. But we need good system to prevent people abuse this law.
Phân Tích Band Điểm
| Tiêu chí | Band | Nhận xét |
|---|---|---|
| Task Response (Hoàn thành yêu cầu) | 5.5 | Bài viết đề cập cả hai quan điểm và có ý kiến cá nhân, nhưng phát triển ý tưởng còn hời hợt và thiếu chi tiết cụ thể. Ví dụ quá chung chung (“cheat customers”, “destroy environment”) mà không có dẫn chứng hoặc giải thích sâu. Một số ý tưởng lặp lại giữa các đoạn. |
| Coherence & Cohesion (Mạch lạc & Liên kết) | 5.5 | Cấu trúc cơ bản có nhưng còn nhiều vấn đề. Sử dụng “First”, “However” để nối đoạn nhưng thiếu liên kết giữa các câu trong đoạn. Đoạn đầu tiên sử dụng “Because” để bắt đầu câu – lỗi cơ bản. Các ý tưởng nhảy cóc và chưa có sự kết nối logic chặt chẽ. |
| Lexical Resource (Từ vựng) | 5.5 | Từ vựng hạn chế với nhiều lỗi về word choice và collocation (“protect whistleblowers” thiếu mạo từ, “tell about bad things” quá informal, “make bad working environment” thiếu mạo từ). Lặp lại từ “company”, “bad”, “employee” nhiều lần. Paraphrasing kém (“whistleblowers” → “employees who tell about bad things”). |
| Grammatical Range & Accuracy (Ngữ pháp) | 5.0 | Nhiều lỗi ngữ pháp cơ bản: thiếu “to be” trong câu bị động (“should be protect” → should be protected), lỗi chia động từ (“Many company do” → companies do), lỗi mạo từ (thiếu “a” trước “bad working environment”), lỗi cấu trúc câu (sử dụng “Because” đứng đầu câu độc lập). Chủ yếu sử dụng câu đơn và câu ghép đơn giản. |
Những Lỗi Sai Của Bài – Phân Tích & Giải Thích
| Lỗi sai | Loại lỗi | Sửa lại | Giải thích |
|---|---|---|---|
| “should be protect by law” | Lỗi ngữ pháp – câu bị động | “should be protected by law” | Trong câu bị động, động từ chính phải ở dạng past participle (V3). “Protect” là động từ nguyên mẫu, cần đổi thành “protected”. |
| “I will discuss both view” | Lỗi số nhiều/số ít | “I will discuss both views” | “Both” (cả hai) luôn đi với danh từ số nhiều. “View” phải chuyển thành “views”. |
| “Because if people can tell…” | Lỗi cấu trúc câu | “This is because if people can tell…” hoặc bỏ “Because” | “Because” không được đứng đầu câu độc lập trong văn viết formal. Cần có mệnh đề chính trước, hoặc dùng “This is because” để bắt đầu câu giải thích. |
| “Many company do bad things” | Lỗi chia động từ | “Many companies do bad things” | “Many” đi với danh từ số nhiều, nên “company” phải thành “companies”. Động từ “do” đã chia đúng với chủ ngữ số nhiều. |
| “without afraid” | Lỗi từ loại | “without being afraid” hoặc “without fear” | Sau giới từ “without” cần một danh từ hoặc V-ing. “Afraid” là tính từ nên không đứng được sau “without”. |
| “it will make company image very bad” | Lỗi mạo từ | “it will make the company’s image very bad” | Cần mạo từ “the” trước “company” và sở hữu cách “‘s” để chỉ “hình ảnh của công ty”. |
| “they cannot trust each other” | Lỗi đại từ | Không sai nhưng nên dùng “one another” | Với nhiều hơn hai người, “one another” chính xác hơn “each other”, tuy nhiên đây không phải lỗi nghiêm trọng. |
| “maybe use the law” | Lỗi word choice | “might use the law” hoặc “may use the law” | “Maybe” là trạng từ riêng biệt, thường đứng đầu câu. Trong câu này cần dùng modal verb “might” hoặc “may” để diễn đạt khả năng. |
| “need to be careful” | Lỗi chủ ngữ mơ hồ | “we need to be careful” hoặc “it needs to be implemented carefully” | Câu thiếu chủ ngữ rõ ràng. Cần bổ sung chủ ngữ “we” hoặc điều chỉnh cấu trúc câu. |
| “the system for employee to report” | Lỗi mạo từ | “a system for employees to report” | Cần dùng “a” (một hệ thống nào đó) thay vì “the” (hệ thống cụ thể đã được nhắc đến). “Employee” cũng nên ở dạng số nhiều “employees”. |
Cách Cải Thiện Từ Band 6 Lên Band 7
Để nâng band điểm từ 5-6 lên 6.5-7, học viên cần tập trung vào các điểm sau:
1. Nâng cao độ chính xác ngữ pháp cơ bản:
- Ôn luyện kỹ cấu trúc câu bị động (be + past participle)
- Kiểm soát sự hòa hợp chủ-vị (subject-verb agreement)
- Sử dụng đúng mạo từ a/an/the
- Phân biệt rõ từ loại (noun, adjective, adverb)
- Luyện tập viết câu phức với mệnh đề phụ thuộc
2. Mở rộng vốn từ vựng và collocation:
- Học từ vựng theo chủ đề thay vì từ đơn lẻ
- Ghi nhớ các collocation tự nhiên: “legal protection”, “organizational misconduct”, “corporate reputation”
- Sử dụng từ đồng nghĩa để tránh lặp từ: company → organization/corporation/firm
- Thay thế từ vựng informal bằng formal: “bad things” → “wrongdoing/misconduct”, “tell” → “report/disclose”
3. Cải thiện tổ chức bài viết:
- Viết topic sentence rõ ràng cho mỗi đoạn body
- Sử dụng đa dạng linking words: Furthermore, Moreover, In addition, Conversely, Nevertheless
- Đảm bảo mỗi đoạn phát triển MỘT ý chính với 2-3 câu supporting details
- Tránh nhảy cóc giữa các ý tưởng, giữ sự liên kết logic
4. Phát triển ý tưởng sâu hơn:
- Thêm ví dụ cụ thể hoặc dẫn chứng thực tế
- Giải thích “why” và “how” cho mỗi ý tưởng, không chỉ liệt kê
- Phân tích hậu quả và tác động của vấn đề
- So sánh và đối chiếu các quan điểm khác nhau
5. Thực hành viết đều đặn:
- Viết ít nhất 2-3 bài mỗi tuần
- Tự sửa lỗi bằng cách đọc lại bài sau 1 ngày
- Học từ bài mẫu: phân tích cấu trúc và cách diễn đạt
- Nhờ giáo viên hoặc bạn bè sửa bài và cho feedback cụ thể
Từ Vựng Quan Trọng Cần Nhớ
| Từ/Cụm từ | Loại từ | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt | Ví dụ | Collocations |
|---|---|---|---|---|---|
| Whistleblower | Noun | /ˈwɪsl.bləʊ.ər/ | Người tố cáo sai phạm (từ bên trong tổ chức) | The whistleblower exposed corruption in the government agency. | protect whistleblowers, anonymous whistleblower, corporate whistleblower |
| Wrongdoing | Noun | /ˈrɒŋˌduː.ɪŋ/ | Hành vi sai trái, vi phạm | Employees should report any wrongdoing they witness. | expose wrongdoing, serious wrongdoing, organizational wrongdoing |
| Transparency | Noun | /trænsˈpær.ən.si/ | Sự minh bạch, công khai | Transparency in business practices builds consumer trust. | corporate transparency, financial transparency, lack of transparency |
| Retaliation | Noun | /rɪˌtæl.iˈeɪ.ʃən/ | Sự trả thù, trả đũa | Many whistleblowers fear retaliation from their employers. | fear of retaliation, protection from retaliation, face retaliation |
| Safeguard | Verb/Noun | /ˈseɪf.ɡɑːd/ | Bảo vệ, biện pháp bảo vệ | Legal safeguards are necessary to protect whistleblowers. | safeguard employees, safeguard interests, implement safeguards |
| Organizational misconduct | Noun phrase | /ˌɔː.ɡən.aɪˈzeɪ.ʃən.əl ˌmɪsˈkɒn.dʌkt/ | Hành vi sai trái của tổ chức | The investigation revealed widespread organizational misconduct. | expose misconduct, serious misconduct, financial misconduct |
| Corporate integrity | Noun phrase | /ˈkɔː.pər.ət ɪnˈteɡ.rə.ti/ | Tính chính trực của công ty | Whistleblowing policies help maintain corporate integrity. | maintain integrity, undermine integrity, compromise integrity |
| Public interest | Noun phrase | /ˈpʌb.lɪk ˈɪn.trəst/ | Lợi ích công cộng | Disclosures should be made in the public interest. | serve public interest, act in public interest, public interest disclosure |
| Deterrent | Noun | /dɪˈter.ənt/ | Biện pháp răn đe, ngăn chặn | Strict laws act as a deterrent against corporate fraud. | effective deterrent, serve as deterrent, act as deterrent |
| Reputation damage | Noun phrase | /ˌrep.jəˈteɪ.ʃən ˈdæm.ɪdʒ/ | Thiệt hại về danh tiếng | Whistleblowing can cause significant reputation damage to companies. | suffer reputation damage, minimize damage, irreparable damage |
| Disgruntled employee | Noun phrase | /dɪsˈɡrʌn.təld ɪmˈplɔɪ.iː/ | Nhân viên bất mãn | There’s a risk that disgruntled employees might make false accusations. | disgruntled staff, disgruntled worker |
| Internal reporting mechanism | Noun phrase | /ɪnˈtɜː.nəl rɪˈpɔː.tɪŋ ˈmek.ə.nɪ.zəm/ | Cơ chế báo cáo nội bộ | Companies should establish effective internal reporting mechanisms. | implement mechanism, internal complaint mechanism |
| Ethical conduct | Noun phrase | /ˈeθ.ɪ.kəl ˈkɒn.dʌkt/ | Hành vi đạo đức | Organizations must prioritize ethical conduct in all operations. | promote ethical conduct, standards of conduct, code of conduct |
| Legal protection | Noun phrase | /ˈliː.ɡəl prəˈtek.ʃən/ | Sự bảo vệ của pháp luật | Whistleblowers need legal protection to prevent unfair dismissal. | provide protection, lack of protection, statutory protection |
| Systemic corruption | Noun phrase | /sɪˈstem.ɪk kəˈrʌp.ʃən/ | Tham nhũng có hệ thống | The report uncovered systemic corruption across multiple departments. | tackle corruption, systemic fraud, widespread corruption |
Infographic từ vựng IELTS Writing chủ đề whistleblowing và transparency với ví dụ minh họa
Cấu Trúc Câu Dễ “Ăn Điểm” Cao
1. Câu phức với mệnh đề trạng ngữ (Adverbial Clause)
Công thức: While/When/Although + S + V, S + V (main clause)
Ví dụ từ bài Band 8-9:
“While some advocate for safeguarding employees who expose organizational misconduct, others contend that such actions undermine corporate integrity and workforce morale.”
Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Cấu trúc này thể hiện khả năng so sánh và đối chiếu hai quan điểm trong một câu phức, cho thấy tư duy logic và khả năng tổng hợp thông tin. Việc sử dụng “While” ở đầu câu tạo sự cân bằng và thể hiện quan hệ tương phản một cách tinh tế hơn so với việc viết hai câu riêng biệt.
Ví dụ bổ sung:
- Although transparency initiatives may increase operational costs, they ultimately build stronger stakeholder relationships.
- When employees feel secure reporting misconduct, organizations benefit from early detection of problems.
- While legal frameworks vary across countries, the fundamental principle of whistleblower protection remains consistent.
Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
Học viên hay quên dấu phзапятая giữa mệnh đề phụ thuộc và mệnh đề chính, hoặc sử dụng sai thì động từ trong hai mệnh đề. Ví dụ sai: “While some people supports this idea, others are disagree” (lỗi chia động từ “supports” và “are disagree”).
2. Mệnh đề quan hệ không xác định (Non-defining Relative Clause)
Công thức: S, which/who + V, V (main verb)
Ví dụ từ bài Band 8-9:
“Companies invest considerable resources in building brand credibility, which can be irreparably harmed by public disclosures, even when allegations prove unfounded.”
Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Mệnh đề quan hệ không xác định cho phép bổ sung thông tin thêm về một danh từ mà không làm gián đoạn luồng ý chính của câu. Điều này thể hiện khả năng viết câu dài phức tạp nhưng vẫn duy trì sự rõ ràng – một đặc điểm của Band 8+. Lưu ý dấu phẩy trước “which” là bắt buộc để phân biệt với mệnh đề quan hệ xác định.
Ví dụ bổ sung:
- The Public Interest Disclosure Act, which was introduced in 1998, provides comprehensive protection for whistleblowers in the UK.
- Anonymous reporting systems, which many organizations now implement, help employees raise concerns safely.
- Corporate scandals, which often involve senior management, demonstrate the importance of independent oversight.
Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
Học viên thường quên dấu phẩy trước và sau mệnh đề quan hệ không xác định, hoặc nhầm lẫn giữa “which” (cho vật) và “who” (cho người). Ví dụ sai: “The whistleblower which exposed the scandal received threats” (phải dùng “who” cho người).
3. Cụm phân từ (Participle Phrase)
Công thức: V-ing/V3…, S + V hoặc S, V-ing/V3…, V
Ví dụ từ bài Band 8-9:
“Rather than encouraging indiscriminate reporting, legislation should establish clear criteria distinguishing genuine public interest disclosures from malicious accusations.”
Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Cụm phân từ giúp kết hợp nhiều hành động hoặc thông tin trong một câu mà không cần sử dụng nhiều mệnh đề. Điều này tạo ra văn phong súc tích và học thuật, đồng thời giảm thiểu việc lặp lại chủ ngữ. Cấu trúc này đặc biệt hiệu quả khi mô tả hai hành động xảy ra đồng thời hoặc liên tiếp.
Ví dụ bổ sung:
- Recognizing the importance of ethical conduct, many corporations have implemented comprehensive whistleblower protection policies.
- Faced with potential retaliation, employees often hesitate before reporting misconduct.
- Having investigated numerous cases, authorities concluded that stronger legal frameworks were necessary.
Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
Học viên dễ mắc lỗi “dangling modifier” – cụm phân từ không liên quan đến chủ ngữ của mệnh đề chính. Ví dụ sai: “Working in the company for ten years, the corruption was finally exposed by him” (chủ ngữ “corruption” không phải là người làm việc).
4. Câu chẻ (Cleft Sentences) – It is/was…that…
Công thức: It is/was + focal element + that/who + remaining clause
Ví dụ từ bài Band 8-9:
“It is the fear of retaliation that prevents many employees from speaking out.” (có thể thêm vào bài)
Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Câu chẻ giúp nhấn mạnh một phần thông tin cụ thể trong câu, thể hiện khả năng điều khiển focus của câu một cách tinh tế. Đây là cấu trúc nâng cao thường thấy trong văn viết học thuật, giúp tạo sự đa dạng về cấu trúc câu và làm nổi bật luận điểm quan trọng.
Ví dụ bổ sung:
- It is only through comprehensive legal protection that we can encourage ethical workplace behavior.
- It was the Enron scandal that highlighted the critical need for whistleblower protection laws.
- It is not the act of whistleblowing itself but the manner in which it is conducted that determines its impact.
Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
Học viên thường dùng “that” cho cả người và vật, trong khi đúng ra phải dùng “who” cho người. Ví dụ sai: “It was John that reported the fraud” (nên dùng “who” vì John là người). Ngoài ra, học viên có xu hướng lạm dụng cấu trúc này, làm bài viết trở nên rập khuôn.
5. Câu điều kiện hỗn hợp (Mixed Conditional)
Công thức: If + past perfect, would/could + infinitive hoặc If + past simple, would/could + have + past participle
Ví dụ từ bài Band 8-9:
“If whistleblower protection laws had been implemented earlier, many corporate scandals could have been prevented.” (có thể thêm vào bài)
Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Câu điều kiện hỗn hợp thể hiện khả năng diễn đạt mối quan hệ phức tạp giữa quá khứ và hiện tại, hoặc giữa một điều kiện không có thật và hậu quả có thể xảy ra. Đây là cấu trúc nâng cao cho thấy người viết có khả năng tư duy giả định và phân tích nguyên nhân-kết quả ở mức độ phức tạp.
Ví dụ bổ sung:
- If organizations had prioritized transparency from the beginning, they would not be facing such severe reputation damage today.
- If employees were truly protected by law, more cases of misconduct would be reported.
- Had companies established proper internal reporting mechanisms, many whistleblowers would not have needed to go public.
Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
Học viên thường nhầm lẫn thì trong câu điều kiện hỗn hợp, đặc biệt là quên dùng “had + past participle” trong mệnh đề if. Ví dụ sai: “If the law was passed earlier, the scandal could have been prevented” (phải dùng “had been passed”).
6. Đảo ngữ với các cụm từ phủ định (Inversion with Negative Adverbials)
Công thức: Not only + auxiliary + S + V, but also + S + V hoặc Never/Rarely/Seldom + auxiliary + S + V
Ví dụ từ bài Band 8-9:
“Not only does whistleblowing expose organizational wrongdoing, but it also serves as a deterrent for future misconduct.” (có thể thêm vào bài)
Tại sao cấu trúc này ghi điểm cao:
Đảo ngữ là một trong những cấu trúc nâng cao nhất trong tiếng Anh, thường xuất hiện trong văn viết formal và học thuật. Nó không chỉ thể hiện trình độ ngữ pháp cao mà còn tạo nhịp điệu đặc biệt cho câu văn, nhấn mạnh thông tin quan trọng. Tuy nhiên, cần sử dụng cẩn thận để không làm bài viết trở nên quá cầu kỳ.
Ví dụ bổ sung:
- Rarely do employees receive adequate support when reporting misconduct in their organizations.
- Under no circumstances should organizations retaliate against legitimate whistleblowers.
- Never before has the issue of corporate transparency been so widely debated in the public sphere.
Lỗi thường gặp của học viên Việt Nam:
Học viên thường quên đảo trợ động từ lên trước chủ ngữ sau các từ phủ định. Ví dụ sai: “Not only whistleblowing exposes wrongdoing” (phải là “does whistleblowing expose”). Ngoài ra, học viên có xu hướng lạm dụng cấu trúc này, làm bài viết mất tự nhiên.
Sơ đồ minh họa 6 cấu trúc câu ngữ pháp nâng cao giúp đạt band điểm cao trong IELTS Writing Task 2
Kết Bài
Chủ đề “Whistleblowing And Transparency” là một trong những chủ đề phức tạp và thú vị trong IELTS Writing Task 2, đòi hỏi người viết không chỉ có kiến thức về ngôn ngữ mà còn cần hiểu biết về các vấn đề đạo đức, pháp lý và xã hội. Qua ba bài mẫu từ Band 5-6 đến Band 8-9, bạn đã thấy rõ sự khác biệt về từ vựng, cấu trúc câu, độ sâu phân tích và cách tổ chức ý tưởng giữa các band điểm.
Những điểm chính cần ghi nhớ:
- Task Response: Luôn đảm bảo trả lời đầy đủ tất cả các phần của câu hỏi và đưa ra ý kiến cá nhân rõ ràng
- Coherence & Cohesion: Sử dụng đa dạng từ nối và đảm bảo luồng ý tưởng logic, mạch lạc
- Lexical Resource: Học từ vựng theo chủ đề với collocations tự nhiên, tránh lặp từ bằng cách dùng từ đồng nghĩa
- Grammatical Range & Accuracy: Kết hợp các cấu trúc câu đơn giản và phức tạp, đảm bảo độ chính xác ngữ pháp
Để cải thiện điểm số, hãy thực hành đều đặn với các bước:
- Phân tích kỹ đề bài và lập outline trước khi viết
- Học và áp dụng từ vựng chuyên ngành một cách tự nhiên
- Đa dạng hóa cấu trúc câu nhưng vẫn đảm bảo độ chính xác
- Đọc nhiều bài mẫu Band cao để học cách phát triển ý tưởng
- Nhờ giáo viên hoặc bạn bè native speaker sửa bài và cho feedback
Hãy nhớ rằng việc đạt band điểm cao không chỉ phụ thuộc vào việc sử dụng từ vựng “khó” hay cấu trúc câu “phức tạp”, mà quan trọng nhất là khả năng truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng, logic và thuyết phục. Chúc bạn học tập hiệu quả và đạt được band điểm mong muốn trong kỳ thi IELTS!
